Kutlu Parti Tüzüğü
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
Amaç
MADDE 1 - Bu Tüzüğün amacı Kutlu Parti ile ilgili esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 - Bu Tüzük Kutlu Parti’nin kurulması, teşkilatlanması, her kademesinin faaliyetleri, birbirleri ile ilişkileri, görev yetki ve sorumlulukları, mal edinimi, gelir ve gelir kaynakları, gelirlerin toplanması ve giderlerin yapılmasındaki usul, iç ve dış denetim, kapanma ya da kapatılmasıyla ilgili tüm hükümleri kapsar.
Tanım
MADDE 3 - Aksi belirtilmedikçe bu Tüzükte geçen “Parti” ibaresinden Kutlu Parti, “Kanun” ibaresinden 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, “Tüzük” ibaresinden işbu Tüzük anlaşılır. Parti; Referandumlar, Cumhurbaşkanı, milletvekili ve mahalli idareler seçimleri yoluyla, Tüzüğünde belirlediği usuller ve Programında belirlenen görüşleri doğrultusunda çalışarak, iktidara gelmek üzere kurulmuş, tüzel kişiliğe sahip Anayasal ve yasal bir kuruluştur. Milli iradenin demokratik bir devlet ve toplum düzeni içinde ülkemizin çağdaş medeniyet seviyesinin üzerine çıkması yönünde oluşmasını gerçekleştirmek için, ülke çapında yeterince teşkilatlanır ve faaliyet gösterir.
Vazgeçilmez ve değiştirilemez niteliği
MADDE 4 - Parti, demokratik siyasetin, toplumsal hayatın vazgeçilmez bir unsuru olduğuna inanır. Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı olarak çalışır. Anayasa’nın değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez hükümlerini kararlılıkla savunur. Başta yetişmiş insan gücü, zaman ve ülke kaynakları olmak üzere her türlü israftan kaçınır. Gerek iç işleyişinde gerekse ülke siyasetinde “temsilde adaleti ve yönetimde istikrarı” bağdaştırmayı gözetir. Kuruluşunun, işleyişinin, karar ve kurallarının ehliyet ve liyakati önceleyen, açık, şeffaf, dengeli, gerekçeli, anlaşılır, öngörülebilir, uygulanabilir, ölçülebilir ve denetlenebilir olmasını hedefler.
Parti Tüzüğünün bu maddesi yasal bir zorunluluk olmadıkça değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez.
Yasal dayanak
MADDE 5 – Parti, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 68. ve Siyasi Partiler Kanunu’nun 5.maddesinin tanıdığı hakka dayanarak serbestçe kurulmuştur.
Üye olma ve üyelikten çekilme hakkı
MADDE 6 - Her Türk vatandaşı Anayasa’da, Kanun’da ve bu Tüzük’te gösterilen şartlara ve usullere göre Parti’ye üye olma ve dilediği anda üyelikten çekilme hakkına sahiptir. Temel ve gerek kıstas vatanseverliktir. Anayasa’mızın 66.madde 4.fıkrasına göre vatana bağlılıkla bağdaşmayan bir eylemde bulunup kesinleşmiş yargı kararıyla vatandaşlıktan çıkarılmadıkça, her Türk vatandaşı vatansever sayılır ve Parti üyeliğini sürdürebilir. Üyelikle ilgili yeter kıstas ise Parti’yi benimsemek, ilkelerini bir bütün olarak özümsemek ve başarısı için çalışmaktır.
Vatandaşlığa sonradan kabul edilenler, üzerinden 10 (on) yıl geçmemiş ve bu sürenin en az son 1 (bir) yılında Türkiye’de oturmamışlarsa, Partiye üye olamazlar. Yasal mazeretle erteletmiş olanlar hariç, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yerine getirmemiş olanlar da Partiye üye kaydedilmez. Başka bir siyasi partide üyeliği devam eden kişi Parti’ye üye olamaz.
Üyelik, birey ile Parti tüzel kişiliği arasındaki yazılı bir sözleşmedir. Tarafları; kişinin bizzat kendisi ile Parti tüzel kişiliği adına da, başvurduğu birimin yetkilendirilmiş Üyelik Birimi görevlisidir.
(Değişik fıkra: 18/8/2024) Temel Üyelik Birimi, Parti tüzel kişiliği adına ilçe teşkilatlarıdır. Kişi, üyelik başvurusu esnasında öncelikle ikamet ettiği ilçeyi belgeler. İlçe teşkilatı kurulmuş ise doğrudan o ilçe adına Partiye kaydedilir ve kaydı bekletilmeksizin ikamet ettiği ilçeye gönderilir. İkamet ettiği ilçe henüz kurulmamışsa yine ikamet ettiği ilçe adına Parti’ye kaydedilip üyeliği, “Genel Merkez depo üye” olarak tutulmak üzere Ankara ili Çankaya ilçe teşkilatına gönderilir.
Üyeler, her olağan Kurultay takvimi ya da Cumhurbaşkanı, genel/yerel seçim için üyelikten doğan haklarını yalnızca bir ilçe ya da bir ilçe kümesinde ve yine o ilçenin bağlı olduğu ilde ya da seçim çevresinde kullanabilirler. Genel seçimlerde, yapılacak seçimin seçim çevresi veya ilçe kümesi, temayül yoklaması yoluyla aday tespiti için de aynen geçerlidir. Mahalle ya da köylerden ilçe kongre delegesi adayı olabilmek için, ilan edilen olağan Kurultay takvimi “başlangıç tarihinde” o mahalle ya da köyde Partiye kayıtlı üyelerden olmak gerekir. Mükerrer kayıtla karşılaşılması durumunda en son kaydolduğu yerdeki kayıt geçerlidir. Partinin Cumhurbaşkanı adayı için ön seçim veya temayül yoklamasında, kayıtlı olduğu ilçeye bakılmaksızın, depo üyeler dâhil, tüm üyeler oy kullanabilir.
Parti teşkilat yapısı
MADDE 7 - Parti; temel teşkilat birimleriyle, Parti grupları, yan kuruluşlar, ihtiyari merkez kurullar ve yurt dışı temsilciliklerinden meydana gelir.
-
TEMEL TEŞKİLAT BİRİMLERİ
A) GENEL MERKEZ TEŞKİLATI
1) Kurucular Kurulu
2) Kurultay
3) Genel Başkan
4) Genel İdare Kurulu
5) Merkez Disiplin Kurulu
6) Başkanlık Divanı
7) Merkez Üyelik Birimi
B) TAŞRA TEŞKİLATI
1) İL TEŞKİLATI
a) İl Kongresi
b) İl Başkanı
c) İl Yönetim Kurulu
d) İl Disiplin Kurulu
e) İl Divanı
f) İl Üyelik Birimi
2) İLÇE TEŞKİLATI
a) İlçe Kongresi
b) İlçe Başkanı
c) İlçe yönetim Kurulu
d) İlçe Divanı
2) PARTİ GRUPLARI
A) TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ PARTİ GRUBU
B) İL GENEL MECLİSİ GRUPLARI
C) BELEDİYE MECLİSİ GRUPLARI
3) YAN KURULUŞLAR
-
MERKEZDEKİ ve MERKEZE BAĞLI YAN KURULUŞLAR
-
Siyaset Akademisi
-
Parti İçi Eğitim Merkezi veya Kısa Süreli Kamplar
-
İl Kümeleri ve Küme Eğitimcileri
-
MERKEZE, İL veya İLÇE TEŞKİLATLARINA
BAĞLI YAN KURULUŞLAR
1) Seçim Çevresi Başkanlıkları veya Temsilcilikleri
2) İlçe Kümeleri
3) Sandık Bölgesi, Köy, Mahalle veya Semt Temsilcilikleri
4) İHTİYARİ MERKEZ KURULLAR
A) YÜKSEK İSTİŞARE KURULU
B) PARTİ MÜFETTİŞLİĞİ
C) SİYASİ ETİK KURULU
5) YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLER
Parti teşkilat yapısını oluşturan yukarıdaki kurullardan Türkiye Büyük Millet Meclisi Parti Grubu, Tüzüğün İKİNCİ KISIM BEŞİNCİ BÖLÜMDE anlatıldığı gibi oluşur ve çalışır.
Partili en az üç üyenin bulunduğu belediye meclislerinde “belediye meclisi grupları”, Partili en az üç il genel meclisi üyesinin bulunduğu illerde de “il genel meclisi grupları” oluşturulur. İl başkanları; illerde il yönetim kurulunun onayıyla il genel meclisi ve belediye meclisi üyelerini toplantıya çağırabilir. Aynı şekilde ilçe başkanları; ilçe yönetim kurullarının onayıyla, belediye meclis grubu üyelerini toplantıya çağırabilir. Partinin yerel politikalarıyla ilgili bağlayıcı kararlar bu toplantılarda alınır. Bu toplantılar üç ayda bir olağan olarak yapılır. Taraflar olağanüstü toplantı da isteyebilirler.
Diğer kurullar ve yabancı ülkelerdeki yurt dışı temsilcilikler işbu Tüzüğün ilgili maddelerinde veya ara başlıkları altında anlatıldığı yerlerde, zamanlarda ve şekillerde oluşturulur.
Yukarıdaki organlar oluşturulurken;
Delegelikler dâhil Parti organ seçimlerinde veya atamalarında veya Yerel ve Genel seçimlerde birden fazla kişinin aday olarak belirlenip gösterildiği listelerde, asıl ve varsa yedeklerde ayrı ayrı olmak üzere “yaş ve cinsiyet kuşağı dengesi” gözetilir. Bu amaçla, yukarıdaki kurulların asıl ve yedek üye sayıları 4 (dört) ve katları şeklinde belirlenir. Sayıları “hesaplama yöntemiyle” belirlenen üst kurul delegelikleri ile milletvekilliği ve yerel meclis adaylıklarında da rakam 4’e bölünerek 4 ve katları eşit, 4’ten az veya artık sayılar ise yine kuşaklar arasında dengeli dağıtılır. 4’ten az ve artık kontenjanların hangi yer ya da organ için hangi öncelikle tahsis edileceğine Genel Başkanın teklifi üzerine Genel İdare Kurulu “gerekçe belirterek” karar verir ve keyfiyeti önceden ilan eder. Seçim veya atama tarihinde 18-40 yaş arası olanlar “genç”, 41 yaşından gün almışlar ve üzeri “yetişkin kuşak” addedilir. 4 kuşağın her birinden (genç kadın, genç erkek, yetişkin kadın, yetişkin erkek) yeter sayıda aday çıkmadığı hallerde, kongre/Kurultay seçimi, önseçim, atama veya temayül yoklaması dâhil aday belirleme işlemi, aday çıkan kuşaklar için yapılır. Boşalan adaylıklar aynı kuşaktan tamamlanır. Seçilip boşalmış üyelikler de aynı kuşağın en üst sırasındaki yedek çağrılarak tamamlanır. Sadece genç (geçici divan kâtip üyelikleri) veya sadece yetişkin (yüksek istişare kurulu üyelikleri) üyelerden oluşan kurullarda da mutlaka cinsiyet kuşağı dengesi aranır. Kurucu il ve ilçe yönetimlerinin oluşturulması ve atanmasında taliplisi eksik veya hiç olmayan kuşak olursa, bu tüzüğün konuya ilişkin “geçici maddesine” göre işlem yapılır.
İKİNCİ KISIM
Parti’nin Teşkilatlanması
BİRİNCİ BÖLÜM
Kuruluşu
Parti’nin kurulması, adı, kısaltılmış adı ve özel işareti

Şeklindeki beyaz zemin üzerinde Hayat Ağacı işareti ve altında Kutlu Parti yazısı şeklindedir
Partinin Genel Merkezi Ankara'da, kuruluş bildirisinde belirtilen adrestedir.
Parti‘nin Programı, Kurucuların imzalayıp kuruluş bildirisi ekinde İçişleri Bakanlığı’na verdikleri Programdır.
Tüzel kişilik kazanma
MADDE 9 - Parti; 2820 Sayılı Kanun’un 8.maddesi ve işbu Tüzüğün 8. maddesinde belirtilen kuruluş bildirisi
ve eki belgelerin İçişleri Bakanlığı’nca teslim alındığına dair “alındı belgesi” verildiği anda tüzel kişilik kazanmıştır.
Siyasi partiler sicili ve tescil
MADDE 10 - Kuruluş bildirisi ve eklerinin bir suretinin Bakanlıkça üç gün içinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesiyle öncelikle isim, rumuz ve özel işaret tescili gerçekleşir ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca Kurucular Kurulu cetveli, Tüzük ve Programı kayda alınarak Parti sicil dosyası tutulmaya başlanır.
Kanun’un ve bu Tüzüğün 33.maddesine göre organlarda görev alanlara ilişkin Genel Merkez ve Valilikler tarafından yapılan bildirimler bu sicil dosyasına konulur. Parti’ye kayıtlı üyelerin ilçelere göre olmak üzere onaylı listeleri de Genel Merkezce düzenlenerek Başsavcılıkça uygun görülen zaman aralıklarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilir. Parti Tüzük ve Programında yapılan değişiklikler ile çıkarılan yönetmelik, seçim beyannamesi ve diğer yayınlar da yayın veya değişiklik tarihinden itibaren 15 gün içinde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
Partinin yapacağı kongre/Kurultay delege seçimleri ile temayül yoklaması ve önseçimlerde Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmiş üye listeleri esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Üyelik
Üyeliğe başvuru, kabul, kayıt, karar, şekil
MADDE 11 - Parti'ye üye olmak isteyen ve üyelik şartlarını taşıyan herkes, üç nüsha olarak düzenlenmiş üyelik başvuru formunu doldurur veya doldurtur, ulaştığı bir Üyelik Biriminde ıslak imzası ile teyit eder ve ilgiliye teslim eder. İlçenin Üyelik Birimi ilçe yönetim kuruludur. İllerde ve Genel Merkezde de birer Üyelik Birimi oluşturulur. Birim üyeleri gönüllü ve nöbetleşe olarak çalışırlar. İl Üyelik Birimi, il yönetimi (asıl ve yedek) içinden her kuşaktan ikişer olmak üzere 8 (sekiz) üyeden oluşur. İl başkanı tarafından atanırlar. Birimin -varsa - tercihen her birinin ama en az bir üyesinin, üyelik başvurularını hukuki açıdan değerlendirip sonuçlandırabilecek yetkinlikte hukuk eğitimi veya eşdeğeri eğitim almış olması gerekir. Genel Merkez Üyelik Birimi de, Genel İdare Kurulu (asıl ve yedek) içerisinden, aynı oran, nitelik ve yetkinlikte 16 (on altı) üye, Genel Başkan tarafından atanarak oluşturulur. İl ve Merkez Üyelik Birimlerinde boşalan üyelikler aynı yöntemle tamamlanır. Merkez Üyelik Birimine en az bir kişi olmak üzere yeterli sayıda
büro görevlisi sağlanır. İş hacmine göre ve imkân olursa illerde de müstakil bir büro görevlisi sağlanır, imkân olmadığı durumlarda ilin mevcut Parti personeli öncelikle İl Üyelik Biriminin işlerini görür. İlçelerde Üyelik Biriminin işlerini ilçe yönetim kurulu nöbetleşe yürütür. Tüm Üyelik Birimlerinin hafta sonları ve resmî tatiller de dâhil azami sürelerle açık olması ve başvuru kabul edip en kısa sürede neticelendirmesi hedeflenir.
Üyelik başvuru formunu teslim alan Üyelik Birimi üye ya da büro görevlisi, ilgiliye “huzurumda karşılıklı imzalanmıştır” kaydı düşülmüş son nüshayı “alındı belgesi” olarak verir ve aynı gün Üye Başvuru Defterine numara sırası ile kaydeder. Genel Merkez ve İl Üyelik Birimleri kendilerine yapılan başvuruları 7 (yedi) gün içinde değerlendirir ve üyeliğe kabul edilenleri, kabul tarihi, numarası ve ekleriyle beraber eğer kurulmuş ise
derhal ilçesine gönderirler. (Değişik cümle: 18/08/2024) İkamet ettiği ilçe kurulmamış olanların kaydı Ankara ili Çankaya İlçe Teşkilatında toplanır ve Parti tüzel kişiliği adına özel bir kodla ilçe esasına göre “Genel Merkez depo üye” olarak bekletilir.
Üyelik başvurusu ret edilenler, durumun adreslerine tebliğinden itibaren 15 (on beş) gün içinde ilde il yönetim kuruluna, Genel Merkezde ise Genel İdare Kuruluna itiraz edebilirler. İtirazlar ilde 7 (yedi) gün içerisinde, Genel Merkezde Genel İdare Kurulunun ilk toplantısında görüşülür ve karara bağlanır. Gerekçesi belirtilerek verilecek bu kararlar kesindir.
Yurt içi ve yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları Parti'nin resmi internet adresi üzerinden de üyelik için gerekli bilgilerle üyelik “ön başvurusu” yapılabilir. “Giriş aidatı ödendi” bilgisi ekli bu şekildeki ön başvurular, ilgili Üyelik Birimlerince ön değerlendirmeye tabi tutulur ve karar olumsuz ise sonuç ilgiliye yine internet üzerinden bildirilir. Aidat iadesi yapılmaz. Üyeliği kabul edilebilecek olanların ise başvuru formunu imzalamak ve teslim etmek üzere, erişebilecekleri, üyelik birimi bulunan yurt içindeki ya da yurt dışındaki bir teşkilatla irtibatlanmaları sağlanır. Kurulu ilçelere kayıt için internet üzerinden başvuranlardan, geçerli mazereti olanların da, talep ederlerse, ilçe içinde ve erişimi kolay olmak şartıyla, imza ve evrakının alınması için adreslerine
gidilebilir. İlçe yönetim kurulları doğrudan kendilerine yapılmış ve Üye Başvuru Defterinde biriktirilen üyelik başvurularını, Parti Tüzüğündeki hükümlere göre inceleyerek, en geç 7 (yedi) gün içinde karara bağlarlar. Başvurunun kabulü halinde üyelik kaydı, ilgilinin adı ve soyadı, T.C. Kimlik Numarası, doğum yeri ve tarihi, öğrenim durumu, mesleği veya sanatı, ikametgâhı ve iletişim bilgileri, köy ve mahalle esasına göre düzenlenmiş olan Üye Kayıt Defterine karar tarih ve sırasına uygun olarak işlenir. Kaydın elektronik veri tabanında da gözükmesi için, bilgiler, eş zamanlı olarak, Yargıtay’a elektronik veri aktarımı yapmaya yetkili birimle de paylaşılır. İlçe yönetim kurullarınca üyeliğe kabul edilmeme durumunda ise; ret kararı, ilgiliye 7 (yedi) gün içinde
açıkça gerekçesi ile birlikte yazılı olarak tebliğ edilir. Üyelik başvurusu sırasında bildirilen iletişim adresine yapılan tebligat geçerlidir. Talebin reddine ilişkin kararlara karşı ilgili kişi, tebliğ tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içinde ilçenin bağlı olduğu il yönetim kuruluna itiraz edebilir. İl yönetim kurulu itirazı inceler ve 7 (yedi) gün içinde karara bağlar. İtiraz üzerine gerekçesiyle verilen bu karar kesindir. “Huzurumda karşılıklı imzalanmıştır” kaydı düşülmüş ıslak imzalı başvuru formu mevcut olmayan ya da yetkisiz kişilerce düzenlendiği anlaşılan başvurular değerlendirilmez, bu gibi kişiler üye kaydedilmez. Üyeliğe kabul şartları; haklar ve istisnalar
MADDE 12 - Parti, üyelik başvurularını aşağıdaki fıkrada belirtilen şartlar haricinde de sebep göstermeksizin reddetmeyeceğini taahhüt ve ilan eder.
Siyasi Partiler Kanunu ile diğer ilgili mevzuatta herhangi bir siyasi partiye üye olamayacakları açıkça belirtilmiş olanlar ve kadına şiddet, cinsel istismar, yüz kızartıcı ve terör suçlarından devam eden yargılaması ve affa veya zamanaşımına uğramış olsalar dahi mahkûmiyet hükmü bulunanlar Partiye üye olamazlar. Medeni ve siyasi haklarını kullanma ehliyetine sahip olup Parti’nin Tüzüğü ve Programı ile temel değer ve ilkelerini benimseyen, parti çalışmalarına katılmayı ve giriş aidatını ödeyip üyelik aidatını da düzenli ödemeyi kabul eden, Tüzüğün 6.maddesi 2.fıkrasında belirtilenler hariç her Türk vatandaşı dil, ırk, cinsiyet, din, mezhep, aile, sınıf ve meslek ayrımı yapılmaksızın Parti’ye üye olabilir. İlçelerde köy veya mahalle esasına göre kayıtlı üyeler, yasal ikametlerinin değişmesi halinde, üyeliklerinin bir başka köy veya mahalleye veya bir başka ildeki/ilçedeki adreslerine nakillerini isteyebilirler. Bu talep normal dönemde ivedilikle yerine getirilir. Yerel veya genel seçimler döneminde ise seçimin başlangıç tarihinden seçim sonuna kadar olan süredeki talepler, seçim sonuçlanınca yerine getirilir. Benzer şekilde olağan Kurultay dönemlerinde de “Kurultayın başlangıç tarihi” ile tüm ilçe kongrelerinin sonuçlandığı tarih arasında ilçe içi, ilçeler arası ve iller arası üyelik nakilleri yapılmaz. Üyeler, kayıtlı oldukları köy veya mahalle dışından başka bir köy veya mahalleden ilçe kongre delegesi seçilemezler. Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrasındaki birleştirilme hali saklıdır. Üyeler, kayıtlı oldukları ilçe dışından başka bir ilçe kongresinde, ilçenin bağlı olduğu il dışından başka bir il kongresinde, il delegesi ve Kurultay delegesi de seçilemezler. Aynı il içinde, başka bir ilçede ilçe başkanlığı veya ilçe yönetim kurulu üyeliğine aday olunabilir. Ancak bu durumda olanlar, bir Kurultay dönemi için yalnızca bir ilçe kongresinde bu
hakkı kullanabilir. Üyeliği engelleyici, zorlaştırıcı tedbirlere başvurulamaz; üyelik istemlerini süresi içinde sonlandırmayan yöneticiler hakkında bu Tüzüğün disiplin hükümleri uygulanır. Kayıt yenileme, güncelleme ve benzeri adlarla üyelikler silinemez; temsilcilik kapanır ya da kapatılırsa üyelik ilçesinde kalmaya devam eder, ilçe veya il de kapatılırsa üyelik Genel Merkezde Parti tüzel kişiliği altında kapatılan ilçeler adına “depo üye” olarak devam
eder. Partiye üye olmak isteyen TBMM üyeleri, büyükşehir belediye başkanları, il, ilçe, belde belediye başkanları ve Partiye kazandırılmalarında yarar görülen kişiler için; Genel Başkanın yazılı teklifi, Yüksek İstişare Kurulu’nun yazılı görüşü ve Genel İdare Kurulu’nun onayı ile karar verilir.
Temsilcilikler hariç sıfat/makam sahibi değişik kurul başkan ve üyeleri ile milletvekilliği, büyükşehir, il, ilçe, belde belediye başkanlığı, yerel meclis üyelikleri yapmış veya yapmakta olanlardan, yasal mazereti olmaksızın Parti üyeliğinden istifa edenlerin yeniden Parti üyeliği için yapacakları başvurular hakkında karar verme yetkisi, Genel İdare Kuruluna aittir. GİK bu kararını, ilgilinin en son görev yaptığı kurulun veya grubun; bu yoksa o yer
temel teşkilat birimi yönetiminin de görüşünü dikkate alarak verir. Sadece il delegesi veya Kurultay delegesi olanlar için, kongresinde seçildikleri ilçe ya da il yönetiminin görüşü dikkate alınır. İlçe kongresinin tabii ya da seçilmiş delegeleri ve Sandık Bölgesi, Köy, Mahalle veya Semt Temsilciliği üyeleri ile Partide üyelik dışında bir sıfatı-görevi bulunmayıp mazeretsiz istifa eden diğer üyeler de, istifaları üzerinden 6 (altı) ay geçtikten sonra, ilk
kez üyelik başvurusu usulüne uygun olarak yeniden başvurabilirler. Üyeliğe kabul edilen tüm üyelerin üyelik başvuru formunun ıslak imzalı ilk nüshası Genel Merkezde, ikinci nüsha başvuruyu alan ve kaydı yapan Üyelik Biriminde toplanır ve saklanır. Üyelik nakillerinde nakil yazısı
ekinde bu nüsha (ikinci nüsha) gönderilir. Üçüncü nüsha ise başvuru tamamlanınca “alındı belgesi” olarak ilgiliye verilir. Üyeliği ret edilenlerin formunun ilk iki nüshası 3 (üç) ay süreyle başvuruyu alan birimde bekletilip süre sonunda tutanakla imha edilir. Gerçekleşen üyeliklerin başvuru formları, Genel Merkezde ve illerde ilçe ölçeğinde; ilçelerde ise mahalle ve köy esasına göre arşivlenir. Parti Üye Kütüğü, elektronik ortamda veri aktarımı yoluyla, yalnızca Genel Merkezde ve Genel Merkezce görevlendirilmiş kişilerce, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Parti sicili ile uyumlu olarak tutulur. Parti içi üyelik
uyuşmazlıklarının çözümünde bu Kütük kayıtları esas alınır. Parti Üye Kütüğü, elektronik ortamda veri aktarımı yoluyla, yalnızca Genel Merkezde ve Genel Merkezce görevlendirilmiş kişilerce, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Parti sicili ile uyumlu olarak tutulur. Parti içi üyelik uyuşmazlıklarının çözümünde bu Kütük kayıtları esas alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Merkez Teşkilatı
Genel Merkez organları
MADDE 13 - Partinin merkez organları; Tüzüğün 7/1-A.maddesinde sayılan Genel Merkez Teşkilatı organları ile yine 7.maddenin 3.fıkrasındaki Merkezdeki ve Merkeze Bağlı Yan Kuruluşlar ve 4.fıkrasındaki İhtiyarî Merkez Kurullardır. Anılan kurullardan Genel Başkan, Genel İdare Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulu, İLK DEFASINDA, Büyük Kurultay yetkilerini kullanan Kurucular Kurulu tarafından, Kanun’un 16. Madde 1.fıkrası
ve 17. Maddesi asgari sınırlarına uyularak, kendi üyeleri arasından, varsa yedekleriyle beraber oluşturulur. Kurucular arasından, Genel Başkan için birden çok aday yoksa, seçim açık oylama usulüyle yapılabilir.
GİK ve Merkez Disiplin Kurulu için de, ilgili kurulların asıl ve yedek sayıları toplamının yarısından fazla aday başvurmamışsa, seçilen Genel Başkanın önereceği, GİK için 40 asıl ve en fazla 20 yedek, Merkez Disiplin Kurulu için de 8 asıl ve en fazla 4 yedekten oluşan blok liste Kurulun bilgisine sunulup açık oylamaya tabi tutularak seçim gerçekleştirilebilir. Anılan bu “ilk seçim” dışında GİK ve Merkez Disiplin Kurulu seçimlerinde
blok liste yöntemi kullanılmaz; seçimler “birleşik alfabetik tercihli oy pusulası” ile yapılır. KURUCULAR KURULU Parti’nin “kurucu iradesini” temsil eden tabii ve daimî merkez organıdır. Kuruluş bildirisinde bilgileri ve imzaları bulunan ve Tüzüğün sonundaki işbu Tüzük metnine dahil cetvelde alfabetik
sırayla adı soyadı listesi yer alan Kurucular, hayatta oldukları ve kuruculuk sıfatını taşıdıkları sürece, Kurucular Kurulunun tabii üyeleridir. Kurul, ilk olağan Kurultaya kadar, Kurultayın tüm yetkilerini kullanır. Aynı zamanda Kuruculuk sıfatı da taşımayan Genel Başkan, Genel İdare Kurulu üyeleri, Merkez Disiplin Kurulu Başkan ve üyeleri ile Partili bakan ve milletvekilleri de kuruculuk şartlarını haiz olmak kaydıyla, bu Kurulun “tamamlayıcı”
üyeleridir. Kurul, normal zamanda Genel Başkanın veya hayattaki tabii üye tamsayısının beşte birinin daveti ile Genel Başkan başkanlığında, davette belirtilen yer, zaman ve gündemle, tamamlayıcı üyeleri de dâhil toplanır. Toplantı yeter sayısı salt çoğunluk, karar yeter sayısı ise katılanların salt çoğunluğudur. Kurucular Kurulu üyeleri, İçişleri Bakanlığının, Kanun’un 8. Madde 3.fıkrası ve son fıkrasına göre Parti’nin kurulduğu ve tüzel kişilik kazandığına dair bilgi ve belgelerin birer takımını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ve Anayasa Mahkemesine gönderdiği tarihi takip eden ilk pazar günü saat 14.00’de, Parti Genel Merkezinde veya en yaşlı kurucu üyenin belirleyip duyurduğu Ankara merkezdeki bir adreste “çağrısız olarak” toplanırlar.
Toplantıyı en yaşlı kurucu üye açar. Anılan toplantıyı, bu madde kapsamında yapılacak organ seçimlerinde Genel Başkanlığa ve Genel İdare
Kuruluna aday olmayı düşünmeyen, Kurucular cetvelindeki en yaşlı bir kadın ve bir erkek üye “oturum başkanı” ve yine en genç iki kadın ve iki erkek üye de “kâtip üye” olarak aralarında görev bölümü yapıp, yapılacak işleri ve sırasını duyurarak, dönüşümlü olarak yönetirler. Yine seçimlere geçildiğinde, oy kullanacak azami her 75 üye için bir sandık olmak üzere, aralarında birer başkan ve ikişer üyeli yeteri kadar “seçim sandık kurulları” oluşturup oy verme işlemini, oyların ayrım ve sayımını ve sonuçların ilanını gerçekleştirirler. İlk oturumda, ilk iş olarak Kurucular arasından Kurucu Genel Başkan seçimi yapılır. Genel Başkan, katkı yükümlülüğü hariç, öncelikle bu Tüzüğün 15. Maddesindeki usul ve şartlara göre, maddede yeterli hüküm bulunmayan hususlarda 14 ve 21.maddeler emsal alınarak seçilir ve en yaşlı sandık kurulu üyesi veya oturum başkanı tarafından ilan edilir. Seçilen Genel Başkan isterse, kendisine teşekkür konuşması için söz verilir.
İkinci oturumda, seçilen Genel Başkan Kanun’un 15/5 fıkrası gereği görevini yerine getirmede ve yetkilerini kullanmada kendisine yardımcılık etmek üzere işbu Tüzüğün 15. Maddesine göre belirlediği “Başkanlık Divanı” üyelerini görev ve yetkileriyle beraber tanıtır. Üçüncü oturumda, Tüzüğün 16. Maddesindeki şekil ve şartlara göre yine Kurucular arasından Genel İdare Kurulu ve 17. Maddesindeki şekil ve şartlara göre de Merkez Disiplin Kurulu asıl ve yedek üyeleri seçimleri, bu maddenin birinci fıkrasının gerektirdiği usul ve sayılar da dikkate alınarak “dengeli doğal adaylık ve birleşik
alfabetik tercihli oy pusulası” ile gizli oy açık tasnif usulüne göre yapılır. Doğal adaylık usulüyle gerçekleşen seçimlerde hiçbir kademede, hiçbir organ için katkı alınmaz. Oy ayrım ve sayımı tamamlanıp tutanağa geçirilir.
Her kuşaktan seçilenlerin genel kurula tanıtılmasıyla Kurucular Kurulunun ilk toplantısı sona erer. İşbu Tüzüğün 7. Maddesinde sayılan İhtiyari Kurullar ve Yan Kuruluşlar dâhil diğer merkez organlarının kuruluş gayeleri, üye sayıları, seçilme veya oluşturulma zamanları ve usulleri, birbirileriyle ilişkileri ile görev, yetki ve sorumlulukları, bu Tüzüğün aynı adı taşıyan kenar başlığı ya da ara başlıklar altında gösterildiği gibidir.
Kurultay
MADDE 14 - Partinin en yüksek organı Kurultay’dır.
Kurultay, seçilmiş üyelerle tabii üyelerden oluşur.
a) Seçilmiş üyeler, toplamı TBMM üye tamsayısının iki katından fazla olmayacak şekilde il kongrelerince seçilecek delegelerden oluşur. Parti bir genel seçime girmiş değilse, Kanun’un 36.Madde 2.fıkrasına göre kongre yapacak yeterliğe ulaşmış illerin seçeceği Kurultay delegesi sayıları, azami sayının, anılan illerin bilinen son seçmen sayılarına oranlanması yoluyla hesaplanır ve Kurultay takviminin başlangıç tarihinden en geç 5 (beş)
gün sonra Genel İdare Kurulu tarafından ilan edilir. Parti bir genel seçime girmiş ise bu hesaplama ve ilan, söz konusu illerin seçimde aldıkları oy sayılarına
oranlanarak yapılır. b) Tabii üyeler; Parti’nin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulu üyeleri, Merkez Disiplin Kurulu başkan ve üyeleri, Partili bakan ve milletvekilleriyle kuruculukları devam eden Parti kurucularıdır. Bakanlar dışında; Başkanlık Divanı üyeleri, Küme Eğitimcileri, Merkez Üyelik Birimi üyeleri gibi merkezdeki bir göreve atama yoluyla gelenler, başka bir sıfatla kazanmamışlarsa, sadece bu sıfatlarıyla Kurultay tabii üyesi olamazlar.
Parti Kurucuları ilk Kurultayı Parti’nin tüzel kişilik kazanmasından itibaren 2 (iki) yıl içinde toplamak zorundadırlar. Bu ilk Kurultaya Kanun’daki yeter sayı aranmaksızın, eğer varsa, süresi içerisinde kongresini yapmış olan illerden “seçilmiş delegeler” de çağrılır. Daha sonraki Olağan Kurultaylarda ise Kanun’un 36. Maddesindeki asgari yeterlikte ilden “seçilmiş delegelerin” çağrılı olması aranır. Olağanüstü Kurultaylarda seçimler, son Kurultaydan sonra ilk kez kongre yapmış iller veya kongrelerini yenilemiş iller varsa o illerden seçilen yeni delegelerle, yenileri seçilmemiş illerin ise eski delegeleri çağrılarak
yapılır. Benzer şekilde Kurultay tabii delegeliklerinde de iki Kurultay arasında tabii delegelik sıfatını kaybedenler listeden çıkarılır, varsa yeni kazananlar listeye eklenir. Olağan Kurultay takvimi sürecinde yapmakla yükümlü oldukları il kongrelerini yapmamış olan iller, olağan ya da olağanüstü Kurultaya delege gönderemezler. Salt Kurucu sıfatı ile tabii delege olabileceklerin sayısı, seçilmiş delegelerin sayısının %15’inden fazla ise, Kurucular arasından seçilecek tabii delegelerin seçilme yöntemine, işbu tüzüğün 4.maddesindeki ilkeleri gözeterek, Genel Başkan karar verir ve kararını il kongreleri başlamadan duyurup hayata geçmesini sağlar. Parti kuruculuğundan da ayrılmış kurucular tekrar Partiye üye kaydedilmiş olsalar bile kurucu sıfatı ile tabii delege
olamazlar. Taşıdıkları sıfat dolayısıyla Kurultay tabii delegesi olan kişiler, ayrıca il kongrelerince delege olarak seçilemezler.
Kurultayın görev ve yetkileri
a) Parti Genel Başkanını ve seçimle göreve gelecek merkez organlarının asıl ve yedek üyelerini gizli oylamayla seçmek,
b) Parti Tüzüğü ve Programında önerilen veya gerekli gördüğü değişiklikleri yapmak,
c) Genel İdare Kurulu faaliyet raporuyla gelir, gider ve kesin hesabını kabul veya reddetmek; gelecek dönem bütçesini müzakere edip karara bağlamak,
ç) Partiye üye kabul etmek,
d) Genel nitelikte olmak şartıyla Ülke ve Parti politikalarına ilişkin tavsiye kararları veya bağlayıcı kararlar almak.
e) Partinin adını ve simgesini değiştirmek, tüzel kişiliğinin feshi veya başka partiyle birleşmesi yoluyla kapanma ya da kapatılmasına karar vermek, fesih kararı verilmesi halinde Parti’ye ait malların tasfiyesi ve intikal şekli ve yerini karara bağlamak,
f) Kanun’da ve Parti Tüzüğünde verilen diğer görevleri ifa etmek, gündeminde yer alan konuları müzakere edip karara bağlamak,
g) Her kademe disiplin kurullarınca verilmiş disiplin cezalarını ilgili hükümlere göre affetmek Kurultayın görev ve yetkilerindendir.
Olağan ve Olağanüstü Kurultay
a) Kurultayın olağan toplantıları, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun tespit edeceği yer ve zamanda yapılır.
b) Genel Başkan ve Genel İdare Kurulu, iki yıldan az, üç yıldan çok olmayan bir süre içerisinde olağan Kurultayı toplamak zorundadır.
c) Kurultayın olağanüstü toplantıları, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun gerek görmesi halinde veya Kurultay delegelerinin en az beşte birinin noterden onaylı yazılı istemleri üzerine altmış gün içerisinde yapılır.
d) Seçimli olağanüstü Kurultay, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun gerek görmesi halinde veya Kurultay delegelerinin, en az üçte birinin noterden onaylı yazılı istemleri üzerine altmış gün içerisinde yapılır. Seçimli Olağanüstü Kurultaylarda tüm organların seç imleri yenilenir ve seçilenler olağan Kurultaya kadar olan süreyi tamamlarlar. Yetkili organların altmış gün içerisinde Kurultayı toplamaması durumunda, istemde bulunanların noter onaylı taleplerinde belirledikleri üç asıl ve iki yedekten oluşan çağrı heyeti tarafından olağanüstü Kurultay toplanır. Noter onaylı taleplerde farklı isimlerin önerilmiş olması durumunda en fazla imzayla önerilen isimler çağrı heyeti vazifesini yerine getirir.
e) Olağan toplantıların gündemini Genel İdare Kurulu, olağanüstü Kurultay gündemini ise daveti yapan organ veya çağrıyı yapan delegeler tespit eder.
f) Gündemsiz Kurultay çağrısı yapılamaz.
g) Kurultayın yeri, günü, saati ve gündemiyle çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususlar, toplantıdan en az on beş gün önce il başkanlıklarına bildirilir. Mutat vasıtalarla ilan edilir.
h) Ayrıca Kurultayın yeri, zamanı ve gündemiyle çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya dair hususlarla Kurultay delege listesi, toplantıdan en az on beş gün önce YSK’nın önceden belirlemiş olduğu ilçe seçim kurulu başkanlığına bildirilir.
i) İlçe seçim kurulu başkanı, gerektiğinde ilgili kayıt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa eksiklikleri tamamlattırdıktan sonra seçime katılacakları belirleyen listeyle yukarıdaki fıkrada belirtilen diğer hususları onaylar.
j) Kanun’un 21. maddesindeki esaslar dâhilinde ilçe seçim kurulu başkanı tarafından onaylanan bu listeler Kurultay toplantı tarihinden 7 (yedi) gün önce Parti Genel Merkez binasına her sahifesi görülebilecek şekilde asılarak ilan edilir. Aynı gün, yani toplantıdan 7 (yedi) gün önce, Kanun’un 115 madde ikinci fıkrasının gereği olarak toplantının mahiyeti, yeri ve tarihi, mahallin en büyük mülki amirliğine de bildirilir.
k) İlan süresi üç gündür ve bu süre içerisinde yapılacak itirazlar, ilçe seçim kurulu tarafından en geç iki gün içerisinde karara bağlanır. Kesinleşen ve mühürlenerek Partiye iade edilen listeye hiçbir suretle itiraz edilemez.
l) İlçe seçim kurulunca onaylanarak kesinleşen liste, Kurultayın delege yoklama çizelgesini oluşturur.
m) Kurultay, Kurultay delegeleri tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır.
n) Kurultayda yapılacak seçimler, ilçe seçim kurulunun gözetimi ve denetiminde yapılır. İlk toplantıda toplantı yeter sayısı sağlanamaz ise, ikinci toplantı hazır bulunan üyelerle yapılır.
o) Görüşmeler, gündem sırasına göre yapılır. Müzakerelere katılım, talep sırasına göre yürütülür. Parti Genel Başkanının, Genel İdare Kurulu üyelerinin, komisyon başkan veya sözcülerinin konuşma taleplerine öncelik verilir.
p) Parti Tüzüğü ve Programında değişiklik yapılmasına veya Partinin genel politikasını ilgilendiren konularda karar alınmasına dair teklifler hakkında karar verilebilmesi için teklifin;
Genel Başkan, Genel İdare Kurulu veya Kurultay delegelerinin en az onda biri tarafından ileri sürülmüş olması gereklidir. Bu gibi
teklifler, Kurultay divanı tarafından seçilecek bir değerlendirme komisyonunda görüşüldükten sonra, komisyon raporu ile birlikte incelenir ve karara bağlanır.
r) Kurultay, gündem maddeleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.
Kurultayın açılışı
a) Olağan ve Olağanüstü Kurultay, usulüne uygun olarak yoklama yapıldıktan ve delegelerinin tamsayısının salt çoğunluğunun varlığı tespit edildikten sonra, Genel Başkan veya görevlendireceği kişi tarafından açılır. Genel Başkan Olağanüstü Kurultaya katılmamış ve kimseyi de görevlendirmemiş ise,
Kurultay çağrı heyetinin görevlendireceği kişi tarafından açılır. Seçimli Kurultaylar ise en yaşlı Geçici Divan üyesi tarafından açılır.
b) Karar yeter sayısı, Kurultaya katılanların salt çoğunluğudur. Oylarda eşitlik halinde Genel Başkanın oyu doğrultusunda karar alınır.
c) Delege tam sayısının salt çoğunluğu ilk toplantıda sağlanamamışsa belirli gün ya da saatte ikinci toplantı aynı usulle açılır. İkinci toplantıda delege tamsayısının salt çoğunluğu aranmaz ve Kurultay hazır bulunanlarca usulüne uygun olarak gerçekleştirilir.
d) İkinci toplantıda da karar yeter sayısı, işbu Tüzüğün 29 madde 2.fıkrasındaki nisap saklı kalmak üzere, hazır bulunanların salt çoğunluğudur.
Kurultay Divanı
a) Kurultayın açılışıyla birlikte, bir Kurultay divan başkanı, iki başkan yardımcısı ve dört kâtip üyeden oluşan Kurultay Başkanlık Divanı seçilir. Başkan yardımcıları ve kâtip üyeler başkanın yaptığı görev taksimine göre görev icra ederler.
b) Kurultay divanı için önergeler, delege tamsayısının en az onda birinin imzası ile Kurultayı açan kişiye verilir. Kurultay Divan Başkanı ve divan üyeleri seçimi, el kaldırmak suretiyle açık oyla yapılır.
c) Önce divan başkanlığı için önerilen isimler tek tek oylanır ve her biri için "kabul edenler" sayılır.
d) Oylama bitimiyle Kurultay divan başkanlığını kazanan isim açıklanır ve devamında Kurultay başkanlık divanının diğer üyelikleri için önerilen isimler, yine el kaldırmak suretiyle topluca yapılacak açık oylamada, her liste için “kabul edenler” sayılarak seçilirler.
e) Kurultay divan başkanı ve üyeleri, Kurultayın, Parti Tüzüğü, ilgili kanunlar ve mevzuata uygun olarak gerçekleşmesini temin için gerekli önlemleri almak, Kurultay gündemini icra etmek, Kurultayın ahengini ve düzenini sağlamak, tutanağı düzenlemek ve muhafaza etmekle yetkili ve görevlidirler.
f) Divan başkanı, söz talebinde bulunanların sırasını tespit eder, söz isteyenlere, takdir edeceği süreler içerisinde söz verir. Söz talebinde; Genel Başkan, Genel İdare Kurulu üyeleri ile komisyon başkanları veya sözcülerine öncelik tanınır. Kurultayda delege olmayanların ve misafirlerin söz talebi Kurultay divanın kabulüne bağlıdır.
g) Kurultay başkanlık divanı, kararlarını üye tam sayısının salt çoğunluğuyla verir. Oyların eşitliği hâlinde başkanın bulunduğu taraf, çoğunluğu sağlamış sayılır.
h) Kurultay divan başkanı, toplantı sırasında düzeni bozanları sözlü uyarır, sözlü uyarıya rağmen düzeni bozmaya devam edenler, oy verme hakları saklı kalmak kaydıyla toplantıdan çıkarılır.
i) Kurultay divan başkanı, gerekli görürse Kurultaya ara verip, izleyici yerlerini boşaltabilir. Bu konuda
alınacak karar kesindir.
j) İlan edilmiş gündem maddeleri arasında sıra değişikliği veya başka bir konunun gündeme alınması, genel kurul kararıyla mümkündür. Gündem ve sıra değişikliği taleplerinin görüşülüp karara bağlanabilmesi için, talebin delege tam sayısının onda biri tarafından teklif edilmesi ve katılan delegelerin salt çoğunluğuyla kabul edilmesi gerekir. Yine bu talebin yazılı olarak gündemin okunmasını takiben Kurultay divanına sunulması gerekir. Gündem değişikliğinde, gündemin “saygı duruşu ve İstiklal Marşının okunması maddesinin önüne” açılış konuşması dahil, herhangi bir madde getirilemez. İstiklal Marşından sonra ilk iş olarak, Kurultay adına Anıtkabri ziyaret edecek ekibin görevlendirme duyurusu yapılır. Açılış konuşmaları ve raporların okunması
Gündem sırası geldiğinde, açılış konuşması için Genel Başkana veya Genel Başkan hazır bulunmuyorsa, Genel Başkanın görevlendireceği kişiye söz verilir. Kurultayda ikisi de hazır bulunmuyorsa, Kurultay divanı durumu tutanakla tespit eder ve açılış konuşması yapılmaz. Gündem sırası geldiğinde faaliyet raporu okunur, komisyon kurulmasına gerek görülmez ise el kaldırmak suretiyle oylanır. Aynı şekilde mali hesaplar okunur, komisyon kurulmasına gerek görülmez ise el kaldırmak suretiyle oylanır. Komisyonların oluşumu Aşağıdaki teklifler, Kurultay tarafından seçilecek bir komisyonda görüşüldükten sonra, komisyon raporuyla birlikte incelenir ve karara bağlanır. a) Parti Tüzüğünde ve Programında veya Parti politikasını ilgilendiren konularda değişiklik yapılmasına dair Genel Başkan, Genel İdare Kurulu veya Kurultay delegelerinin en az onda biri tarafından ileri sürülmüş teklifler.
b) Kanunlar, Parti Tüzüğü ve Programı çerçevesinde toplumu ve Devleti ilgilendiren konularla kamu faaliyetleri konularına dair, Kurultayda hazır bulunan delegelerin en az üçte biri tarafından yapılmış teklifler. c) Ayrıca, Genel İdare Kurulunun faaliyet raporunun ve kesin hesabının incelenmesi veya gündemde
bulunan bir konu hakkında Kurultay delegelerinin salt çoğunluğunun karar vermesi halinde de yeter sayıda komisyon kurulur.
d) Komisyonlar; bir başkan, bir başkan yardımcısı, iki kâtip üye olmak üzere en az dört uzman üyeden oluşur.
e) Divan, komisyonların gündemini belirleyerek çalışmalarını başlatır. Komisyonların çalışma süresi, gündem maddelerinin görüşülmesini aksatmayacak şekilde, divan başkanlığı tarafından belirlenir. Her delege, komisyona yazılı görüş sunabilir.
f) Komisyon başkanı, komisyon huzurunda, işin mahiyetine uygun olmak kaydıyla, özel ihtisas gerektiren herhangi bir konunun açıklanması veya savunulması görevini, Kurultay üyelerinden birine verebilir.
g) Komisyon toplantı yeter sayısı üye tamsayısının salt çoğunluğu, karar yeter sayısı ise oylamalara katılanların çoğunluğudur. Oylarda eşitlik olması durumunda komisyon başkanının bulunduğu tarafın görüşü kabul edilmiş sayılır.
h) Komisyon başkanı, inceleme sonuçlarını gösterir raporunu, varsa ekleri ile birlikte Kurultay divanına sunar. Komisyon raporu Kurultayda oylanır. Kabul edilen komisyon raporları, Kurultay kararı niteliği kazanır.
Genel Başkan
MADDE 15 - Parti Genel Başkanı, Kurultay tarafından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile en çok 3 (üç) yıl için seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamazsa üçüncü oylamada en çok oy alan seçilmiş sayılır. Kurucu Genel Başkan ise Kurucular Kurulunun ilk toplantısında, Kurul üyeleri arasından 13.maddedeki usul ve şartlar gözetilerek, en çok 2 (iki) yıllığına seçilir. Parti Genel Başkanlığının herhangi bir sebeple boşalması halinde Genel İdare Kurulu en geç on gün içinde toplanarak Parti’yi temsil yetkisini kendi üyeleri arasından seçeceği bir üyeye tevdi eder ve boşalmayı müteakip en geç kırk beş gün içinde toplanmak üzere seçimli olağan veya olağanüstü Kurultayı toplantıya çağırır. Seçilen yeni Genel Başkan ve yeni organlar olağanüstü Kurultayda
seçilmişse, olağan Kurultaya kadar görev yaparak kalan süreyi tamamlarlar. Kurucu Genel Başkanlığın bir şekilde boşalması halinde en yaşlı Kurucu Üye Genel Başkanlığa vekâlet eder ve en geç 10 gün içinde Kurucular Kurulunu tamamlayıcı üyelerle beraber toplantıya çağırıp Kurucular veya Parti üyeleri arasından yeni Genel Başkanın seçilmesini sağlar.
Genel Başkan, 7.maddedeki Parti teşkilat yapısını oluşturan birimlerden, Disiplin Kurulları ve İhtiyari Merkez Kurullar hariç tüm kurulların ve kendisi de milletvekili olması şartıyla TBMM Parti Grubunun tabii başkanıdır. Bir kişi üst üste veya ara vererek Olağan Kurultaylarda en fazla 2 (iki) dönem Genel Başkanlık görevine seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni Kurultay öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl genel başkanlık yapmamış veya fiilen T.C Cumhurbaşkanı veya T.C Başbakanı olan genel başkanlar, en fazla bir kez daha genel başkan seçilebilirler. Kurucu dönemdeki başkanlık fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.
Genel Başkanın görev, yetki ve sorumlulukları
a) Parti’yi temsil yetkisi Genel Başkana aittir. Parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi
de Genel Başkana veya dava konusuna göre görevlendireceği Siyasi işler veya Hukuk İşlerinden sorumlu Genel Başkan Yardımcılarına aittir.
b) Parti adına bağlayıcı demeçler vermeye; Parti teşkilatına tebliğ, talimat, genelge ve duyurular yayımlamaya sadece Genel Başkan yetkilidir.
c) Genel Başkan; Kanun’un 15.madde 5.fıkrasının kendisine tanıdığı yetkiye istinaden, Parti üyeleri arasından yardımcılarını seçer ve atar. Bu kapsamda;
1. Genel Sekreter
2. Genel Muhasip
3. Siyasi İşler ve Parlamento ile İlişkiler Başkanı
4. Ekonomi ve Kalkınma Politikaları Başkanı
5. Güvenlik Politikaları ve Dış İlişkiler Başkanı
6. Teşkilat Başkanı
7. Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı
8. Medya, İletişim, Tanıtım Başkanı ve Parti Sözcüsü
9. Sağlık ve Sosyal Güvenlik Politikaları Başkanı
10. Eğitim, Ar-Ge, Ölçme ve Değerlendirme Başkanı
11. Çevre, Şehircilik ve Yerel Yönetimler Başkanı
12. Sivil Toplum ve Halkla İlişkiler Başkanı
Unvanları ile görev yapacak BAŞKANLIK DİVANI üyeleri, Genel Başkan’a görevinin yerine getirilmesi ve yetkilerini kullanmasında yardımcılık ederler. Divan üyelerinin en az 4 (dört) yıllık örgün yükseköğretim mezunu olması gerekir. Bir kişi üst üste en fazla iki olağan kurultay döneminde Başkanlık Divanı üyesi olarak görev yapabilir. İlk olağan Kurultaya kadar geçen süre dönem olarak sayılmaz. Divan üyeleri Başkanlık Divanı toplantılarında hazır bulunamayacaklarında, hangi Divan üyesinin kendilerine vekâlet edeceğini yazılı olarak Genel Sekreterliğe bildirirler.
d) Genel Başkan, Başkanlık Divanı üyelerinin görev tanımlarıyla çalışma usul ve esaslarını genelge ile düzenler. Gerek görmesi halinde görevden alma, görev tanım ve dağılımlarını değiştirme; görev ekleme veya kaldırmaya tam yetkilidir.
e) Başkanlık Divanı’nı olağan veya olağanüstü toplantıya çağırır, gündemini tespit eder.
f) Bilgi, tecrübe ve uzmanlığından yararlanacağı isimleri, Divanda belirlenecek ihtiyaç ve norm kadro dâhilinde kendisine danışman olarak atar. Benzer şekilde Başkanlık Divanı üyelerinin yardımcılıklarına daönerilen isimleri atayabilir. Bu fıkra gereği atanan danışman ve yardımcıların görevi, seçimli Kurultay ardından eni Başkanlık Divanı oluştuğunda yeniden atanmazlarsa kendiliğinden sona erer.
g) Merkezdeki ve Merkeze Bağlı Yan Kuruluşlar ile İhtiyari Merkez Kurulların oluşturulma zamanına karar verir, üyelerini Genel İdare Kuruluna teklif eder veya doğrudan atar.
h) Milletvekili, büyükşehir, il belediye başkanı ve gerek gördüğü ilçe belediye başkanı aday adayları hakkında; gerek yasalar gerekse Partinin ilke, karar ve genel politikalarına uygunluk açısından Genel İdare Kurulu tarafından belirlenmiş “aranacak niteliklere” uygunluğun tespiti için “ön inceleme kurulları” oluşturur.
i) Ön inceleme raporları sonucu aday adaylığı uygun görülenleri ilan eder ve yapılacak temayül yoklamasında adil ve eşit bir şekilde yarışmalarını sağlar.
j) Parti Tüzüğü gereği Genel İdare Kurulunca kabul edilen yönetmelikleri yürürlüğe koyar.
k) Gerektiğinde, kendisine vekâlet etmek üzere yardımcılarından birisini görevlendirebilir.
l) Genel İdare Kurulunu, Genel Merkezde veya uygun gördüğü yerde olağan veya olağanüstü toplantıya
çağırır; gündem tekliflerini değerlendirir, belirlenen gündemlerin görüşülmesini, gereken kararların alınmasını, uygulanmasını ve takibini sağlar.
m) TBMM Grubu ile teşkilat kademeleri arasında çalışma ahengini, iş birliğini sağlar ve gerek duyarsa kurullara birleşik toplantılar için çağrı yapıp anılan toplantılara başkanlık eder.
n) Milletvekili ise Türkiye Büyük Millet Meclisi Grup Başkanlığı görevini yürütür.
o) Kanun, Parti Tüzüğü ve diğer mevzuatın kendisine vermiş olduğu tüm görevleri yapar ve yetkileri
kullanır.
ö) Partiyle ilgili iş ve işlemlerinden dolayı Kurultaya karşı sorumludur. Kurucu Genel Başkanlar da aynı şekilde Kurucular Kuruluna karşı sorumludur.
Merkez karar, yönetim ve icra organları
MADDE 16 - Partinin merkez organları Tüzüğün 7.Maddesinde sayılan organlardır.
Genel İdare Kurulu (GİK) Kanun’un 16.Maddesinde bahsi geçen Merkez Karar Kurulu ile Merkez Yönetim Kurulunun (MKYK) tek kurul halinde oluşturulmuş şeklidir. GİK; yerine göre karar, yerine göre yönetim, yerine göre icra organıdır. GİK, Kurultay kararlarıyla çelişmemek kaydıyla Partinin son karar merciidir ve kararlarında tamamen bağımsızdır. GİK karar yetkisini her durum ve şartta Genel Başkan’la, yönetim yetkisini il kümelerinde, tamamlayıcı üye sıfatıyla sadece ilgili kümenin Eğitimcileriyle, icra yetkisini Genel Başkanlıkla paylaşır. Merkez Üyelik Birimi ise Genel Merkezde GİK’e bağlı olarak çalışan özel görev tanımlı bir icra birimidir.
Genel İdare Kurulu’nun kurulması
Genel İdare Kurulu (GİK), Kurultaydan sonra Partinin en üst organıdır.
a) GİK; Genel Başkan ve Kurultayda gizli oyla seçilen 80 (seksen) asıl, 40 (kırk) yedek üyeden oluşur. GİK üyeleri yurt genelinden ve yurt dışından başvuruları kabul edilenler arasından her kuşaktan 20’şer asıl, 10’ar yedek üye olarak seçilirler ve tüm yurtta ve yurt dışında Parti’yi temsil ederler.
b) Genel Başkan, Genel İdare Kurulunun başkanıdır. Genel Başkan, yokluğunda yerine bir Başkanlık Divanı üyesini görevlendirmediği takdirde Genel İdare Kuruluna, Siyasi İşler Başkanı başkanlık eder.
c) Genel İdare Kurulu’nun görevi, seçildikleri Kurultayı takip eden seçimli Kurultaya kadar devam eder.
Bu süre zarfında, istifa ve diğer sebeplerle Kurul’da meydana gelecek boşalmalar, sıradaki aynı kuşaktan yedek üyenin Genel Başkan’ın göreve davetiyle tamamlanır.
d) Boşalan üyenin yerine çağrılan kişi, yapılacak ilk seçimli Kurultaya kadar Kurul’da görev yapar.
e) GİK en az üye tamsayısının salt çoğunluğuyla ayda bir defa olağan toplanır. Olağanüstü toplantı yeter
sayısı da salt çoğunluktur.
f) Üyelerinin sekizde birinin yazılı talebiyle, gündem teklifinde bulunulabilir. Gündem teklifleri toplantıdan en az bir gün önceden Genel Sekreterliğe yapılır.
g) Toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla karar alır. Olağanüstü toplantılarda da kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.
h) Genel Başkan’ın çağrısı veya Genel İdare Kurulu üyelerinin dörtte birinin yazılı talebiyle olağanüstü toplanır.
i) Kurul üyelerine, toplantıda görüşülecek ve oylama yapılacak konular hakkında yazılı bilgi ve varsa, konuya ilişkin evrakın suretleri verilir. Aksine karar/talep/hüküm yoksa oylamalar açık oyla gerçekleştirilir.
Oylama sonucunun eşit olması halinde, Genel Başkan’ın tercihte bulunduğu tarafın görüşü benimsenmiş sayılır.
j) Geçerli bir mazeret belirtmeksizin olağan ya da olağanüstü 2 (iki) toplantıya aralıksız veya yılda 4 (dört) toplantıya katılmayan üye, GİK üyeliğinden istifa etmiş sayılır.
k) Genel İdare Kurulu ve Merkez Disiplin Kurulu’na, adaylık tarihinde milletvekili sıfatı taşıyanlar aday olamazlar.
l) Bir kişi üst üste veya ara vererek Olağan Kurultaylarda en fazla 2 (iki) dönem Genel İdare Kurulu’na seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni Kurultay öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl GİK üyeliği
yapmamış üyeler, en fazla bir kez daha GİK üyesi seçilebilirler. Yedekten çağırılarak yapılmış 2 (iki) yıldan az üyelikler ile Kurucu dönemdeki üyelik fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.
Genel İdare Kurulu’nun, görev, yetki ve sorumlulukları
a) Kurultay kararlarını uygulamak;
b) Kurultayın başlangıç tarihini, takvimini ve gündemini belirleyip ilan etmek;
c) İl kongrelerinin tarihlerine karar vermek;
d) İl ve ilçe yönetim kurullarının üye sayılarını, her olağan Kurultay takvimi ilanını takip eden 5 (beş) gün içerisinde, gerektiğinde bir üst cetvele yükselterek veya bir alt cetvele düşürerek tespit ve ilan etmek,
e) Kanun’a göre Parti teşkilatının kabul edebileceği gelirlerin alt ve üst sınırlarını belirlemek. Her yılın başında yıllık üyelik aidatını kanunî sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla güncellemek;
f) Kanun’da ve bu Tüzükte gösterilen esaslar çerçevesinde Parti gelirlerini artırmak için gerekli tedbirleri almak ve çalışmalarda bulunmak;
g) Partinin amaç ve faaliyetleri için gerekli olan taşınır ve taşınmazları satın almak veya kiralamak; maliki olduğu taşınır ve taşınmaz mal varlığını satmak, kiralamak, her çeşit takyit yaptırmak ve gerektiğinde tüm bu yetkilerini belli süre için Başkanlık Divanı’na devretmek;
h) Parti faaliyetlerinin yürütülmesi için hazırlanan çalışma programlarını onaylamak ve bu programları yürütecek çeşitli ihtisas komisyonlarının oluşturulmasına karar vermek;
i) Cumhurbaşkanı, Milletvekili genel veya ara seçimleri ile mahalli seçimlere katılıp katılmamaya veya kısmen katılmaya -varsa- genişletilmiş genel istişare toplantısında konu hakkında alınmış tavsiye kararı ve Yüksek İstişare Kurulu’nun yazılı raporunu da dikkate alarak karar vermek;
j) Diğer siyasi partilerle, kanunlar çerçevesinde yapılabilecek görüşmeleri, görüşmelerin içeriğini ve ortaklaşa yapılacak çalışmaları onaylamak veya bu çalışmaların sonlandırılmasına -varsa- genişletilmiş genel istişare toplantısında konu hakkında alınmış tavsiye kararı ve Yüksek İstişare Kurulu’nun yazılı raporunu da dikkate alarak karar vermek;
k) Seçim çevrelerinde ön inceleme sonunda aday adaylığı uygun görülenler arasından adayların sıralaması için ön seçim, teşkilat yoklaması (aday yoklaması) ve merkez yoklaması usullerinden biri veya birkaçı veya tamamının uygulanabilmesine karar vermek;
l) Parti teşkilat kademelerinin Parti tüzel kişiliği adına yapacakları sözleşmelerle üstlenebilecekleri yükümlülüklerin sınırlarını önceden tespit, tayin ve ilan etmek: Gerekirse kademelerde anılan işler için belli kişi ya da kurullara “sınırlı-sorumlu” yetkiler vermek.
m) Partinin hazırlanan faaliyet raporuyla kesin hesabını Kurultaya sunmak üzere onaylamak;
n) Kanun’un 40.madde 1.fıkrasının tanıdığı hakka dayanarak; milletvekilliği ve belediye başkanlıklarıyla il genel meclisi ve belediye meclisi üyeliklerinde; gerekirse her bir seçim türü ve her bir seçim çevresi için ayrı ayrı olmak üzere; “adaylarda daha başka ne gibi şartlar bulunması gerektiğini” önceden tespit ve ilan etmek.
o) Yukarıdaki fıkra çerçevesinde, Belediye Meclisi üyeliklerinde, yörenin ekonomik, sosyal, kültürel ihtiyaç ve önceliklerine göre üye adaylarında bulunması gereken meslekî uzmanlık ve varsa diğer nitelikleri önceden tespit ve ilan etmek.
p) Uygulamada görülen aksaklıklar sonucu, Parti Tüzüğü ve Programında yapılması gereken değişiklikleri tespit etmek, değişiklik tekliflerini değerlendirmek ve bu tekliflerden uygun görülenlerin Kurultayın onayına sunulmasına karar vermek;
r) Gerek gördüğü hallerde yukarıdaki yetkilerini, oluşturacağı komisyonlar marifetiyle kullanmak,
s) Parti Tüzüğü ve Programının değiştirilmesi ve Partinin hukuki varlığına son verilmesi dışındaki bütün kararları almaktır.
ş) Bu kararlar üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınır.
t) Partinin ilke ve kararlarına aykırı davranış ve faaliyetleri tespit edilen il ve ilçe yönetimlerine, gizli oylamada, Kurulun üçte iki çoğunluk kararıyla, kısmen veya tamamen işten el çektirilebilir. GİK aynı usulle iki olağan toplantısı arasındaki süre için, gerek görmesi halinde bu yetkisini üçte iki oy çoğunluğu ile
Başkanlık Divanı’na devredebilir. Kurulun ilk toplantısında Başkanlık Divanı’nın kararı üçte iki çoğunlukla ret edilirse, ilgili el çektirmenin yürütmesi durdurulmuş olur.
u) Delege ve organ seçimlerinde, Kanun ve Tüzüğün hükümlerine aykırılık olduğunun gözlemci raporu ile tespit edilmesi halinde ilçe, il ve kurultay delege seçimleri ile ilçe ve il organ seçimlerini, ilçe ve il ölçeğine göre kısmen veya tamamen iptal edip yeniden yapılmasına, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla karar verebilir.
Merkez Üyelik Birimi
Genel Merkez Üyelik Birimi GİK içerisinden oluşturulmuş, özel görev tanımına sahip daimî bir merkez icra organıdır. Tüzüğün 11.maddesinde anlatıldığı isim, nitelik, şekil ve sayıda kurulur ve azami sürede nöbetleşe çalışarak Genel Merkezde kendisine ulaşan üyelik başvurularını, Tüzükte belirlenen şekilde aksatmadan neticelendirir. Birimin yedek üyesi yoktur. Birim üyeleri, ret ettikleri üyelik başvurularının, itiraz sonucu Genel
İdare Kurulunda gerçekleşecek yeniden görüşülmesine ve bu konudaki kesin karar oylamasına katılamazlar.
Merkez Disiplin Kurulu
MADDE 17 - Merkez Disiplin Kurulu, Partinin en üst disiplin kurulu olup Kurultay tarafından gizli oyla seçilen 12 (on iki) asıl ve 6 (altı) yedek üyeden oluşur. Üyelerinin niteliği, seçim ve çalışma usulü ile disiplin işleri ile ilgili diğer hususlar, işbu Tüzüğün İKİNCİ KISIM SEKİZİNCİ BÖLÜM’ÜNDE anlatıldığı gibidir. Kurul üyeleri, seçimden sonraki ilk toplantılarında kendi aralarından başkan, başkan vekili ve kurul sekreteri seçerek
Merkez Disiplin Kurulu Başkanlık Divanı’nı oluştururlar. Genişletilmiş genel istişare görüşmeleri ya da toplantısı
MADDE 18 - Anayasa değişikliği, referandumlar, savaş hali ilânı, hükümet kurma, hükümete katılma, güven ya da güvensizlik oyu verme, seçimlere kısmen veya tamamen katılıp katılmama, sine-i millete dönme gibi, Partinin siyasetinde dönüm noktası sayılabilecek kararlarının alınması öncesinde “genişletilmiş genel istişare” görüşmeleri ya da toplantısı yapılır. Sayılan sebeplerden herhangi biri olmasa da yılda bir kere “genişletilmiş genel istişare” gerçekleştirilerek Parti faaliyetlerinin genel seyri gözden geçirilir; kademelerin yatay iletişimi sağlanarak örnek faaliyetlerin tanıtımı, ödüllendirilmesi ve yaygınlaşması hedeflenir. Böylece, Partiye sahanın gözüyle bakılmaya çalışılır. Aksi yönde bir karar olmadıkça Ankara’da gerçekleştirilecek ve tam gün sürebilecek bu toplantının tarihine, yerine ve gündemine GİK karar verir. Katılımcılara gündeme bağlı kalmak şartıyla eşit sürelerde söz verilir. Gündem dışı konuşma kesinlikle yapılamaz. Genişletilmiş genel istişare toplantısında, bağlı yan kuruluşları dâhil her teşkilatı sadece ilgili teşkilatın il başkanı veya ilçe başkanı temsil eder ve söz alabilir. Yurt dışı temsilcilik yetkilileri ülkeler bazında birer temsilci, Partili belediye başkanları bizzat, il genel ve belediye meclisi gruplarını temsilen de yetkilendirilmiş birer üye toplantıya katılabilir ve söz alabilir. Toplantıya vekâleten katılanlar söz alamaz ancak teşkilatlarının gündem hakkındaki yazılı görüşünü bir tutanakla oturum başkanına teslim edebilirler. Genel Başkan dâhil seçilmiş ya da atanmış Merkez organları bu toplantıda dinleyip not almak üzere mutlaka temsil edilirler ancak söz almazlar. İl disiplin kurulu başkanları da toplantıya katılabilirler ancak söz almazlar. İstişare, bir karar toplantısı değildir. Toplantıda ifade edilen görüşler ilgili konuda temenni/tavsiye niteliğindedir, bağlayıcılığı yoktur. Toplantıya katılımcılar önceden kayıt yaptırarak ve kendi teşkilatlarının yazılı referanslarıyla girebilirler; sıfatı/görevi ne olursa olsun izleyici alınmaz, basına da kapalı olur. Partili bakan ve
milletvekilleri de toplantıya katılabilirler ama söz almazlar. Toplantıyı Merkez Disiplin Kurulu başkanı veya yokluğunda görevlendirdiği bir üyesi açar. Gündem ve usul hakkında bilgi verilir. Açış konuşması yapılmaz. Öngörülen toplantı süresi belirlenip en fazla sekize bölünerek, oturumlar ve verilecek aralar katılımcılara duyurulur. Oturumları, aralarında anlaşıp dönüşümlü olarak Küme Eğitimcileri yönetirler. İlan edilmiş Kurultay takvimi içerisinde veya genel-yerel seçim takvimi yürürlükteyken genişletilmiş genel istişare toplantısı yapılmaz. Ancak öne alınmış seçim, erken seçim, ani/zorunlu seçim gibi durumlarda, hemen seçim takviminin başında, gerek duyulursa, toplantı, uzaktan iletişim araçlarıyla ve bölgeler bazında da yapılabilir. Genişletilmiş genel istişare toplantılarının tutanak özetleri genel sekreterlikçe tutulur. Tutanak özeti Merkez Disiplin Kurulu başkanı veya toplantıyı açan üye tarafından katılımcılara okunur. Gerek görürse Genel Başkanın gündem hakkındaki konuşmasıyla toplantı sona erer.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İl ve İlçe Teşkilatı
İl Teşkilatı
MADDE 19 - İl Teşkilatı, İl kongresi, il başkanı, il yönetim kurulu ve il disiplin kurulundan oluşur. İl divanı ve İl Üyelik Birimi il yönetimi içerisinden il başkanı tarafından atanarak oluşturulur.
İl Kongresi
İl Kongresi il teşkilatının en üst karar ve denetim organıdır. Seçilmiş en fazla 600 delegeyle tabii delegelerden oluşur. (Değişik cümle: 18/08/2024) Tabii delegeler o ilin Partili milletvekilleri, il başkanı, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu başkanı ve üyeleri ile Partili büyükşehir belediye başkanıdır.
Geçici il yönetim kurulu başkan ve üyelerinin kongreye katılma hakları olmakla beraber, delege sıfatı olmayanların oy kullanma hakları yoktur.
İl kongrelerinde, il yönetiminin faaliyet ve kesin hesap raporları görüşülür; gündemdeki konular müzakere edilip karara bağlanır. Ardından il başkanı, il yönetim ve il disiplin kurulunun asıl ve yedek üyeleri ile asıl ve yedek Kurultay delegeleri seçilir. Kongrelerde Genel Merkezin göndereceği bir gözlemci süreci titizlikle takip eder, gerektiğinde geçici divan ve divan başkanlarını usulünce uyararak önlenebilecek hatalara düşülmesini önler. Gözlemci, genel merkez adına kongreyi raporlama yetkisine sahiptir. İl Kongresi birleşik alfabetik tercihli oy pusulası aşağıdaki aşamalar sonucu hazırlanır:
1. Kesinleşen delege listesindeki en yaşlı iki üye başkan ve başkan vekili, en genç iki üye de kâtip üye olmak üzere “adaylık başvuruları kabulü geçici divanı” oluşturulur,
2. Geçici Divan, listenin kesinleşme tarihine göre kongreden önceki asgari son 2 (iki) gün boyunca Parti il binasında adaylık başvurularını kabul eder. Divana bu süreçte il binasında çalışabileceği uygun ve yeterli bir yer, stantlar ve araç-gereç tahsis edilir. Çalışılacak her gün için günlük çalışma saatleri ve ne tür başvuruların en son hangi saate kadar kabul edileceği ayrıntılı olarak belirlenip “başvuru takvimi” saat ayrıntısına kadar mutat vasıtalarla önceden
ilan edilir.
3. Başvurular bireysel yapılır, toplu aday listesi verilmez. Kişilerin hangi görevlere nasıl aday ya da aday adayı olacaklarına dair başvuru formu örneği Genel Merkez’den temin edilerek çoğaltılır.
4. Kesinleşen delege listesinde adı bulunan her üye, ilgili formu doldurarak, şartlarını taşıdığı bir göreve doğrudan aday olabilir. İl Başkanlığına aday olmak ya da “aday” veya “aday adayı” gösterilebilmek için her şartta delege tamsayısının % 10’unun yazılı istemi gerekir. Bir delege, il başkan adaylığı için yalnızca bir aday adayına imza verebilir. İl başkan adayları, seçimi yapılacak diğer üç kuruldan (il yönetim kurulu, il disiplin kurulu veya Kurultay delegeliği) en az birine daha aday olmak zorundadırlar. İl yönetim kuruluna ve il disiplin kuruluna aynı anda aday olunamaz. Kesinleşen delege listesinde adı bulunmayanlar da, Parti’nin o ilde üyesi olduklarını belgelemek kaydıyla, kesinleşmiş delege tamsayısının en az % 1’nin yazılı istemiyle ve diğer şartları yerine getirmek suretiyle il başkanlığı dışındaki kurullara doğrudan aday gösterilebilirler. Parti üyesi olmayanlar ise, en geç başvuruların sona ermesinden 24
(yirmi dört) saat önce, üyelik başvuru formunu doldurup Geçici Divan huzurunda imzalamak kaydıyla ve üye tamsayısının % 5’inin imzasıyla diğer kurullara, % 10’unun imzasıyla da il başkanlığına “aday adayı” gösterilebilirler. Bu durumdakilerin Partiye üyelikleri, Geçici Divan tarafından aynı gün içinde ivedilikle değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Üyelikleri uygun bulunmayanlara durum gerekçesi ile beraber, en geç son gün saat 14.00’e kadar Partide elden tebliğ edilir. Bu mümkün olmazsa aynı sürede Parti duyuru tahtasına asılacak karar özeti tebliğ yerine geçer. İlgili kişi bu karara aynı gün saat 18.00’e kadar İl Üyelik Birimi nezdinde itiraz edebilir. İl Üyelik Biriminin aynı gün saat 20.00’ye kadar konu hakkında gerekçesiyle vereceği karar kesindir. Partiye üye olma istemi ret edildiğinden kongrede aday olamayan kişinin ödediği katkının yarısı talebi halinde tutanakla kendisine iade edilir. Son gün saat
20.00 itibariyle kongrede herhangi bir organa doğrudan aday olabileceklerin de Geçici Divana başvuruları kesin olarak sona erer ve oy pusulası taslağının tanzimine geçilir.
5. Birleşik alfabetik tercihli oy pusulası hazırlanırken aynı satırdaki iki isim arasında en az 2 (iki) cm. boşluk kalacak genişlikte kâğıt kullanılır. Kâğıdın en üstüne, İL BAŞKAN ADAYLARI, altına parantez içerisinde (sadece 1 adayı işaretleyiniz) yazılır. Altına, il başkan adaylarının ad ve soyadları ad alfabetik sıraya göre üst ortadan aşağıya doğru tek sütunda sıralanırlar. Son isimden sonra yatay çift çizgi çekilir. Diğer üç organ kendi aralarında yine ad
alfabetik sırayla genç kadın, genç erkek, yetişkin kadın ve yetişkin erkek olarak dört sütün halinde sıralanırlar. Organlar yatay çift çizgi ile birbirinden ayrılırlar. Her organa ayrılan bölümün ilk satırına ortalı olarak organın adı İL YÖNETİM KURULU ÜYE ADAYLARI, İL DİSİPLİN KURULU ÜYE ADAYLARI, KURULTAY DELEGESİ ADAYLARI şeklindeyazılır. İkinci satırlarda her sütünün başına sırasıyla GENÇ KADIN, GENÇ ERKEK,
YETİŞKİN KADIN, YETİŞKİN ERKEK şeklinde kuşak adları ve her kuşağın altına parantez içerisinde o organa o kuşaktan seçilecekler için –varsa en az ve en fazla belirtilerek - kaç işaretleme yapılacağı yazılır. Her ismin önüne kare şeklinde, eşit büyüklükte ve eşit hizada bir işaretleme kutucuğu konulur ve saat 22.00 itibariyle son şekli verilerek kesinleşmiş birleşik alfabetik tercihli oy pusulasının imzalı bir örneği, fonda “ÖRNEKTİR” notuyla duyuru
tahtasına asılır. Yeteri kadar çoğaltılan tercihli oy pusulası ve oy zarfı Geçici Divan tarafından kongre günü Kongre Divanına bir tutanakla teslim edilir. Gündemin seçimler maddesine geçildiğinde, Kongre Divan üyeleri imzaladıkları bir nüsha eşliğinde pusula ve zarfları görevli ilçe seçim kurulu başkanına teslim ederler. Oy verme işleminde, seçim ve sandık kurulunca mühürlenmiş bu oy pusulaları ve zarflar kullanılır.
6. Adaylardan; İstanbul ve Ankara İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücretin net tutarını, İzmir ve Bursa İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarının 3/4’ünü, Adana, Antalya, Konya İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarının yarısını Büyükşehir statüsündeki diğer İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarın 2/5’ini, Diğer İl Başkan adayları yürürlükteki asgari ücret net tutarının 1/4’ünü, Kurultay Delege adayları tüm illerde asgari ücret net tutarının 2/5’ini, Yönetim Kurulu üye adayları ise kendi illerinin il başkan adaylarının ödeyeceği tutarın 1/4’ünü katkı olarak öderler.
Hem başkanlığa ve/veya bir organ üyeliğine, hem de Kurultay delegeliğine başvuranlar, bunlardan sadece en yüksek olan katkıyı öderler. Kesinleşen delege listesinde adı bulunmayıp herhangi bir göreve aday olan Parti üyeleri ilgili katkının bir buçuk katını, üyeliği başvuru esnasında gerçekleşen üyeler ise iki katını öderler. İl Disiplin Kurulu Üye adaylarından, başka bir göreve de aday olmamışlarsa, katkı alınmaz. Katkılar, niteliği belirtilecek ödeme belgesiyle Partinin banka hesabına veya başvuru esnasında, makbuz karşılığında il muhasipliğine yatırılır.
7. Kongrede görevli seçim kurulu başkanı, seçimler için yeteri kadar sandık kurulu oluşturur. Sandık kurulu, bir başkan ve iki üyeden oluşur. Sandık kurulu başkanıyla, bir üye memurlar; diğer üye ise aday olmayan Parti üyeleri arasından seçilir. Her sandık için aynı şekilde ve sayıda yedek sandık kurulu belirlenir. Seçim kurulu başkanıyla önceden temas kurularak, ön görülen sandık kurulu sayısına göre, aday olmayan üyelerden sandıklara verilecek asıl ve
yedek partili üyelerin belirlenmiş olması ve hazır bulundurulması sağlanır. Sandık kurulu üyelikleri için il başkan adayları farklı isimler önerebilir. Bu durumda tüm isimler birleştirilerek Geçici Divan gözetiminde kura çekilir. Kurada ilk sırada çıkanlar asıl, sonrakiler yedek olmak üzere Parti üst yazısıyla ilgili seçim kuruluna iletilir. Sandık kurulu başkanının yokluğunda, memur üye sandığa başkanlık eder. Sandık kurulu, Kanun’un ve Parti
Tüzüğünün öngördüğü esaslara göre seçimlerin yürütülmesi ve oyların tasnifiyle görevli olup bu görevleri seçim ve tasnif işleri bitinceye kadar aralıksız devam eder.
8. Oy sayımında herhangi bir sütunda belirtilen miktardan az ya da fazla işaretleme yapılmışsa sadece o organ için o sütunda kullanılan oylar geçersiz sayılır. İl Başkanlığı oylamasında yalnızca bir aday işaretlenir. İl başkan adayı tek ise pusulanın başkan adayları kısmına kutucuk konmaz ve işaretleme de yapılmaz.
9. Oy pusulasında veya zarfında kimin tarafından verildiğine dair açık işaret bulunan oylarla ilçe seçim kurulu veya sandık kurulu mührü bulunmayan oylar geçersiz sayılır.
10. Kesinleşmiş delege listesinde adı yazılı olmayanlar oy kullanamazlar. Delege oyunu bizzat kullanır. Tek başına oy kullanmasında zorluk bulunanlar oylarını, ikinci dereceye kadar yakınlıktaki kan veya sıhri hısımlarının yardımlarıyla kullanabilirler
11. Sandıklar açılır ve oy sayım dökümüne geçilir.
12. Önce il başkan adaylarının oy sayımı sonuçlandırılır. Basit çoğunluk usulüne göre en fazla oy almış il başkan adayı, il başkanı seçilmiş olur. Adayların eşit oy alması halinde, itirazlar değerlendirilip kesin sonuç belli olduğunda yine eşitlik bozulmamışsa, ilçe seçim kurulunda kura çekilerek kazanan aday belirlenir.
13. İl yönetim kurulu, il disiplin kurulu ve büyük kurultay delegesi seçimlerinde ise her kuşak için en çok oy alanlardan başlanarak asıl üyeler ve yedek üyeler belirlenir. Bir kuşakta sonuncu üyeliklerde oylar eşit çıkmışsa, kazanan üye yine kura ile belirlenir. İl kongresinde seçilecek Kurultay delege sayısı ve niteliği
İl kongrelerinde, kurultay için seçilecek delege sayısı; TBMM Milletvekili sayısının iki katının, Partinin son milletvekilliği genel seçiminde aldığı ülke toplam oy sayısına bölünmesiyle bulunacak kat sayının, ilgili il seçim çevresinde alınan oy sayısıyla çarpılması suretiyle bulunur. Çeşitli nedenlerle Parti'nin genel seçimlerde almış olduğu oyun belli olmaması halinde; büyükşehir statüsünde olan illerde son belediye meclisi, diğer illerde il
genel meclisi seçim sonuçlarına göre Kurultay delege dağılımı belirlenir. Bunlardan hiçbiri belli değilse, Tüzüğün 14.madde “a” bendine göre işlem yapılır.
Kurultay için seçilen delegelerin görev süresi, seçildikleri kongreyi takip eden ilk olağan veya olağanüstü kongrede yeni delegelerin seçimine kadar devam eder. İl kongrelerinde Kurultay delegesi adayı olabilmek için Geçici Divana başvuracaklarda asgari lise ve dengi okul mezunu olma şartı aranır. Aranan şartı taşıyanlar, seçilecek asıl ve yedek Kurultay delegesi sayısı toplamını karşılamıyorsa, asgari ortaokul mezunlarının başvuruları da kabul edilir.
İl başkanı
İl başkanı, il kongresinde en çok üç yıl için, gizli oyla seçilir.
Bir kişi üst üste veya ara vererek olağan kongrelerde en fazla 2 (iki) dönem il başkanı seçilebilir. İkinci dönemi sonunda yapılacak yeni kongre öncesi, toplamda fiilen 6 (altı) yıl il başkanlığı yapmamış üyeler, en fazla bir kez daha il başkanı seçilebilirler. Boşalan başkanlığa yönetim içinden seçilerek yapılmış 2 (iki) yıldan az başkanlıklar ile kurucu ve geçici dönemdeki başkanlık fiili süreye eklenir ancak dönem olarak sayılmaz. Ay hesabında, gün alınmış ay tam ay sayılır.
İl başkanı il teşkilatını temsil eder, Parti’nin il düzeyindeki çalışma ve faaliyetlerinin disiplinli bir şekilde yürütülmesini sağlar ve ilçe başkanlıklarının denetimini gerçekleştirir. İl yönetim kurulunun gündemini hazırlar ve il yönetim kuruluna başkanlık eder. Parti faaliyetlerinin planlanmasını ve gerçekleşmesini sağlar. Parti adına ilde yazışmaları yapar.
İl başkanı; il yönetim kurulunun, ilçe yönetim kurulunun, il veya büyükşehir belediye meclisi grubunun, il genel meclisi grubunun, il düzeyinde kurulmuş çalışma gruplarının Kanun ve Tüzükle belirlenen veya Parti organlarınca verilen görevleri yerine getirmeleri için uyumlu ve verimli çalışmalarını sağlar.
Başkanı olduğu ilin çevresindeki ilçelerin ekonomik, sosyal ve yerel sorunlarını inceler. Bunların çözümüne yardımcı olur. İlçe başkanlarıyla düzenli olarak toplanır.
İl başkanı, il genel meclisi, belediye meclisleri gruplarını ve Partili belediye başkanlarını, çalışmalarını yönlendirmek, değerlendirmek ve eşgüdüm sağlamak amacıyla ayrı ayrı veya birlikte toplantılara çağırabilir.
İl başkanı, il yönetim kurulu asıl üyeleri arasından il divan kurulu üyelerini atar. İl yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri arasından da İl Üyelik Birimi üyelerini atar.
İl başkanı, yukarıdakiler dışında danışman sıfatı ile veya başka bir unvan adı altında kimseyi atayamaz, görevlendiremez.
İl yönetim kurulu
İl yönetim kurulu, üst kademe parti teşkilatlarının talimatlarına uyarak, ilde Parti adına, Anayasaya, kanunlara, Parti Tüzüğü ve Programına uygun olarak her türlü siyasi faaliyeti yapmak, organize etmek ve
denetlemekle görevlidir.
İl yönetim kurulu ayda en az 2 (iki) kere olağan olarak toplanır.
İlçe kongrelerinin takvimini belirler ve il kongresi için gereken hazırlıkları yerine getirir.
Bütün seçimlerde, Parti adaylarının başarılı olmasını sağlamak için il düzeyinde gerekli çalışmaları yapar ve yaptırır. Seçim çalışmalarını denetler. Seçimlerle ilgili yasal görevlerini zamanında ve eksiksiz yerine getirir.
İl çevresinde uygun yerlerde, siyasal, toplumsal ve kültürel nitelikte toplantılar düzenler ve sonuçlarından üst yönetimi bilgilendirir. Yönetim kurulu kararları, karar defterine yazılır ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara muhalif olanlar gerekçelerini karar defterine şerh düşmekle yükümlüdür. Gerekçesiz muhalefet şerhi yok hükmündedir.
İl Muhasibi aracılığıyla en az 6 (altı) ayda bir ilçe teşkilatlarının hesaplarını denetler.
İl yönetim kurulunun sayısı ilin seçmen sayısı ve seçim çevresi sayısına göre, her Kurultay dönemi başlangıcında GİK tarafından belirlenip ilan edilir.
İl Yönetim Kurulu, başkan hariç olmak üzere;
a) İstanbul ve Ankara’da 88 (seksen sekiz) asıl, 44 (kırk dört ) yedek,
b) İzmir ve Bursa’da 64 (altmış dört) asıl, 32 (otuz iki) yedek,
c) Adana, Antalya ve Konya’da 48 (kırk sekiz) asıl, 24 (yirmi dört) yedek,
d) Diğer büyük şehirlerde 40 (kırk) asıl, 20 (yirmi) yedek,
e) Bunların dışında kalan 51 ilde ise 32 (otuz iki) asıl, 16 (on altı) yedek üyeden oluşur.
İl Disiplin Kurulu
İl disiplin kurulu, il kongresi tarafından seçilen 8 (sekiz) asıl ve 4 (dört) yedek üyeden oluşur. Disiplin kurulu
üyeliğine aday olacaklarda aranacak nitelikler ile görev ve yetkileri işbu Tüzüğün İKİNCİ KISIM SEKİZİNCİ
BÖLÜMÜNDE anlatıldığı gibidir. Seçimden sonra ilk toplantıda üyeler kendi aralarından başkan, başkan vekili ve kurul sekreteri seçerek İl Disiplin Kurulu Başkanlık Divanı’nı oluştururlar.
İl Divan Kurulu
Disiplin suçları, disiplin cezaları ve genel hükümler
MADDE 53 - Disiplin kurullarınca verilebilecek cezalar, uyarma, kınama, Partiden veya Gruptan geçici veya kesin olarak çıkarma cezalarıdır.
Parti disiplin suçlarının yargı organlarının görev alanına girmesi, disiplin kurullarının görev yapmasına engel olmaz.
Disiplin kurulları resen soruşturma başlatamaz ve karar alamaz.
İl disiplin kuruluna sevk yetkisi il yönetim kuruluna, Merkez Disiplin Kuruluna sevk yetkisi Genel Başkana ve Genel İdare Kuruluna, Grup Disiplin Kurulu ve Müşterek Disiplin Kuruluna sevk yetkisi Genel Başkana, Grup Yönetim Kuruluna ve Genel İdare Kuruluna aittir.
Merkez Disiplin Kurulu:
Aşağıdaki işleri birinci derece disiplin kurulu, il disiplin kurulu kararlarına karşı yapılan itirazlar ile Parti Tüzüğü gereği intikal eden il disiplin kurullarının kararlarını da kinci derece disiplin kurulu olarak inceler ve parti içi işlemler açısından kesin olarak karara bağlar.
Merkez Disiplin Kurulunun birinci derecede bakacağı işler;
a) Kurucular Kurulu Üyeleri,
b) Partinin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulunun asıl ve yedek üyeleri,
c) Merkez Disiplin Kurulu başkanı ile asıl ve yedek üyeleri.
d) İl yönetim kurulları ile il disiplin kurullarının başkan ve asıl üyeleri,
e) Büyükşehir, il, ilçe ve belde belediye başkanları,
f) TBMM'nin Partili eski üyeleri ve eski hükümet üyeleri,
g) Genel Başkan tarafından disipline sevk edilen Parti üyeleri,
Hakkında birinci derece disiplin kurulu olarak soruşturma yapar ve parti içi işlemler açısından kesin olarak karara bağlar.
Merkez Disiplin Kurulunun ikinci derecede bakacağı işler;
Merkez Disiplin Kurulu; il disiplin kurulları tarafından verilen kararlara karşı yapılan itirazlar üzerine disiplin dosyalarını ikinci derece disiplin kurulu olarak inceleyip, lehte veya aleyhte bozulmasına, bozmanın niteliğine göre gerekli olan cezayı tayin etmeye, değiştirilmesine veya kaldırılmasına karar verebilir.
İtiraz üzerine verilen bu kararlar, parti içi işlemler açısından kesindir
İl Disiplin Kurulu:
Merkez Disiplin Kurulunun ilk derecede bakacağı işler olarak belirtilenler ile TBMM Grup Disiplin Kurulu tarafından bakılacak işler dışında kalan ve il çevresinde Partiye kayıtlı olan üyeler hakkında birinci derecede disiplin soruşturması yapmaya il disiplin kurulu görevlidir.
İl disiplin kurulu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Parti üyeliğinden kesin çıkarma cezası, Kurul üye tamsayısının salt çoğunluğu ile alınır. İl disiplin kurulu kararlarına karşı, tebliğden itibaren on beş gün içinde ilgili kişi veya il yönetim kurulu,
Merkez Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin kurulu kararı kesinleşir.
Grup Disiplin Kurulu:
Parti’nin TBMM Grubunca, iç yönetmeliğe göre kendi üyeleri arasından, gizli oyla ve salt çoğunlukla seçeceği 4 (dört) asıl ve 2 (iki) yedek üyeden oluşur.
Seçimden sonra ilk toplantıda üyeler kendi aralarından TBMM Grup Disiplin Kurulu başkanını, başkan vekilini ve kurul sekreterini seçerek TBMM Grup Disiplin Kurulu Başkanlık Divanı’nı oluşturur. TBMM Grup Disiplin Kurulu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu
ile karar verir. TBMM Grup Disiplin Kurulu, Partili milletvekillerinin Partiden geçici veya kesin ihracını gerekli kılan eylemlerin dışında kalan, Parti Tüzüğünde yazılı ve TBMM Grup İç yönetmeliğinde belirtilen disiplin suçlarıyla ilgili işlere bakar ve kesin olarak karara bağlar. Parti Tüzüğünde yazılı esaslar saklı kalmak kaydıyla milletvekilleri hakkında yapılacak disiplin soruşturmasının şekli ve usulü ile soruşturmayı gerektiren sair haller, verilecek disiplin cezaları ve kesinleşme halleri, TBMM Grup İç Yönetmeliğinde gösterilir.
Müşterek Disiplin Kurulu:
Merkez Disiplin Kurulu ile TBMM Grup Disiplin Kurulunun bir araya gelmesiyle oluşur. Merkez Disiplin Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve Sekreteri, Müşterek Disiplin Kurulunun da Başkanlık Divanı’nı oluşturur.
Partili milletvekilleri hakkındaki Partiden geçici veya kesin olarak çıkarma cezasını gerektiren fiil ve eylemlerle ilgili soruşturmaları Parti içi işlemler açısından kesin olarak karara bağlar. Partili milletvekillerine ilişkin olarak TBMM Grup Disiplin Kurulunun veya Merkez Disiplin Kurulunun vermiş olduğu karara ilgilinin itirazı hâlinde, son ve kesin kararı Müşterek Disiplin Kurulu verir. Üyenin daha önce disiplin cezası almamış olması veya pişmanlık duyması halinde bir alt disiplin cezası verilebilir.
Disiplin kurullarınca Parti üyeleri hakkında verilen kararlar gerekçeleriyle birlikte yazılır ve en geç 15 (on beş) gün içinde ilgiliye tebliğ olunur.
Partili milletvekilinin, Partinin Meclis grubu üyeliğinden kesin olarak çıkarılması, Partiden de çıkarılmayı ve Partiden kesin olarak çıkarılması da Meclis grubu üyeliğinden çıkarılmayı gerektirir.
Bir üye, Partinin Meclis grubundan geçici olarak çıkarılırsa, ceza süresince Gruptaki çalışmalara katılamaz. Hakkında geçici çıkarma cezası verilen Parti üyesi, Parti organlarının faaliyetlerine katılamaz ancak bu hüküm o üyenin ceza süresince de Parti Tüzüğüne, Programına, Partinin diğer mevzuatına ve organlarının
bağlayıcı kararlarına uyması zorunluğunu ortadan kaldırmaz. Bu durumdakilere ceza süresince Parti içinde hiçbir görev verilemez.
Disiplin kurullarının hangi hallerde ne tür disiplin cezaları verebilecekleri hususu, aşağıda açıklandığı gibidir:
A. Uyarma Cezası
Uyarma cezası, disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde verilebilir:
1) Yetkili kurullarca davet edildiği hâlde Parti etkinliklerine veya toplantılara mazeretsiz olarak
katılmamak. Partiyi yeterince benimsemediği, ilkelerini bir bütün olarak özümseyip başarısı için
çalışmadığı kanaatinin oluşması.
2) Önceden taahhüt ettiği aidatını ödememek veya geç ödemek,
3) Parti içi yazışmalarda kademe sıralamasına uymamak.
B. Kınama Cezası
Kınama cezası, disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde verilebilir,
1) Partinin taşınır ve taşınmaz mallarına zarar vermek.
2) Partide tutulması gereken defter ve kayıtları usulüne uygun olarak tutmamak.
3) Parti Tüzüğü ve yönetmeliklerinde izin verilmeyen yetkileri kullanmak, yetki gaspında
bulunmak,
4) Sosyal medya hesabı üzerinden Parti aleyhine asılsız beyan ve paylaşımlarda bulunmak,
5) Bir yıl içinde iki defa uyarma cezası gerektiren eylemlerinden ötürü uyarma cezası ile
cezalandırılmış olmak,
6) Partinin yetkili organlarınca verilecek başta sandık kurulu üyeliği ve müşahitliği olmak üzere
görevleri mazeretsiz olarak kabul etmemek
7) Parti organlarının toplantılarında gizli tutulması gereken bilgi, konu ve kararları açıklamak.
C. Geçici çıkarma cezası
Geçici çıkarma cezası bir aydan az bir yıldan fazla olmamak şartıyla parti üyeliğinden doğan hak, görev ve
yetkilerinin kullanılmaması sonucunu doğuran ve disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup;
aşağıdaki hallerde bu cezaya hükmedilebilir:
1) Kanuni sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla Partideki görevi gereği kendisine teslim edilen
eşya ve malzemeyi kaybetmek, görevden ayrılma ve ayırma hâlinde teslim etmemek veya teslim
etmekten kaçınmak.
2) Parti üyelerine fiili saldırıda bulunmak, yaralamak veya eşyalarına zarar vermek.
3) Partinin almış olduğu gizlilik kararı bulunan kararları kamuoyuyla paylaşmak.
4) Parti yöneticileri ve üyeleri hakkında sosyal medya, yazılı ve görsel basın araçları, radyo ve
benzeri ortamlarda kasten ve Partiye zarar verir mahiyette, doğruluğu teyit edilmemiş beyanlarda bulunmak, beyanları yaymak,
5) Parti üyeleri arasında birliği bozucu hal ve hareketlerde bulunmak.
6) Bir yıl içinde iki defa kınama cezası gerektiren eylemleri nedeniyle yetkili disiplin kurulu
tarafından cezalandırılmış olmak.
7) Genel ve yerel seçimlerde mazeretsiz olarak oy kullanmamak, üstlendiği halde sandık
kurullarındaki görevine gitmeyerek Partiye zarar vermek,
8) Kadına şiddet, cinsel taciz ve istismar, terör suçlarından hakkında adli mercilerde dava açılmış
olmak. Bu durumdakilerin cezası, yargılanmalarının sonucuna göre kalkar veya kesin çıkarmaya
dönüşür.
9) Geçici çıkarma ceza süresi kararın kesinleşme tarihinde başlar, süresinin dolması ile yeni bir karar ve
işleme gerek olmadan kalkmış sayılır.
D. Kesin çıkarma
Kesin çıkarma cezası disiplin kurulu tarafından yazılı olarak verilen ceza olup; aşağıdaki hallerde bu cezaya
başvurulur:
1) İnsan hakları, demokrasi ve hukuk devleti gibi en temel ilkeleri yok sayıcı davranış ve eylemlerin içerisinde bulunmak.
2) Siyasi Partiler Kanunu’na göre parti üyeliğine engel bir fiilden dolayı kesin mahkûmiyetine rağmen Parti’den istifa etmemekte direnmek.
3) Kanun’un 102.madde 2.fıkra son cümlesine göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca Parti’den kesin olarak çıkarılması istenmiş olmak. Bu durumdaki üyeler, Genel Sekreterlik tarafından gecikmeksizin Merkez Disiplin Kuruluna gönderilir. Merkez Disiplin Kurulu, gecikmeksizin toplanarak, konuyu öncelikle görüşür
ve 7 (yedi) gün içinde karara bağlar. İlgili üye, Kurul’un konuyu ele aldığı ilk toplantıda, yazılı veya sözlü olarak savunma yapabilir.
4) Parti’den şahsi menfaat sağlamak, Parti’nin itibar ve nüfuzunu diğer kurum ve kuruluşlar üzerinde yetkisiz bir şekilde kullanmak ve istismar etmek, Parti’nin gelir sağlayıcı kaynaklarını özel işlerinde kullanmak.
5) Parti evrak, liste ve kayıtları üzerinde sahtecilik veya hileli işlem yapmak veya saklanması gerekli
belgeleri ortadan kaldırmak.
6) Kongre ve Kurultay seçimlerinde usulsüzlük yapmak, üstlendiği seçim işlerini bilerek aksatmak, sabote etmek
7) Geçici çıkarma cezasıyla cezalandırılmış olmasına karşın, aynı cezayı gerektiren yeni bir fiil işlemiş olmak.
8) Kadına şiddet, cinsel taciz ve istismar, terör suçlarından affa veya zaman aşımına uğramış olsa dahi mahkûmiyet hükmü almış olduğunun sonradan anlaşılması.
9) Seçimlerde Parti aleyhinde çalışmalarda bulunmak, yetkili kurulların onayını almadan başka partiden aday olmak veya bağımsız aday olmak.
10) Kanun ve Tüzüğün açık hükümlerine rağmen, Parti’nin organ, delege ve adaylarının seçimlerinde, seçim esas ve usullerini seçim sonuçlarını etkileyecek şekilde kasten ihlal etmek.
11) Parti Kurucuları, Genel Başkan, Genel İdare Kurulu, Başkanlık Divanı, Merkez Disiplin Kurulu ve Yüksek İstişare Kurulu üyeleri ile Partili milletvekilleri ve belediye başkanları aleyhinde sosyal medyadan, yazılı veya görsel basın yolu ile asılsız iddialarda bulunmak, bunları tekrarlamak, aşağılayıcı lakap, hitap ve
küçümseyici yakıştırmalarda bulunmak.
12) Önseçim/temayül dâhil Parti içi yarışlarda, kongre ve Kurultaylarda oy verme sırasında usulsüzlük yapmak, yetki alanında usulsüzlüğe müsamaha göstermek, üyeler arasında adaletsiz, imtiyazlı hal yaratmak, seçimin sonucuna etki edecek asılsız söylentiler çıkarmak, yaymak, küfür, hakaret ve şiddete temayül göstermek,
13) Parti üyelik başvurularını kasten işlemsiz/sonuçsuz bırakmak; üyeliği engelleyici ve zorlaştırıcı yöntemlere başvurmak,
14) Genel ve yerel seçimlerde aday listeleri kesinleştikten ve seçim kurullarına teslim edildikten sonra, değiştirilemeyeceğini bile bile aday isimlerine ve sıralarına karşı itirazı abartarak sürdürüp Parti aleyhine karalama kampanyasına dönüştürmek,
Disiplin kurulları üyelerinin seçilmesi
MADDE 54 - Kanunlara, Parti Tüzüğü ve genelgelerine, Parti’nin yetkili organlarının karar ve bildirilerine aykırı davranışta bulunanlar hakkında, disiplin soruşturması yapmak ve karar vermek üzere illerde il disiplin kurulları, Genel Merkezde ise Merkez Disiplin Kurulu oluşturulur. Anılan disiplin kurullarının üyeleri kongre
veya Kurultay tarafından gizli oyla seçilir.
TBMM Parti Grup Disiplin Kurulu üyelerinin seçimi ise, en az iki yıl için olmak üzere Grup genel kurulu içinden, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile yapılır. Seçimin ardından ilk toplantıda üyeler kendi aralarından başkanlık divanlarını oluştururlar. Özürsüz olarak üst üste üç olağan toplantıya gelmeyen her kademe disiplin kurulu üyesi, istifa etmiş sayılır. İstifa eden veya istifa etmiş sayılan üyenin yeri kademe disiplin kurulu başkanının davetiyle sırasıyla aynı
kuşaktan yedek üyelerden tamamlanır. Yedekten çağrılan üyeler, yerine seçildiği üyenin süresini tamamlar. Her disiplin kurulunun görev süresi, yeni disiplin kurulunun seçilmesiyle son bulur.
Disiplin kurullarının çalışması: İddia ve savunma
MADDE 55 - Disipline konu olayın meydana gelmesinden itibaren iki yıl, öğrenildiği tarihten itibaren de altı ay içinde sevk kararı alınmamış disiplin suçlarıyla ilgili soruşturma yapılamaz. Disiplin kuruluna sevk kararlarının, isnat olunan fiil ile uygulanması istenen disiplin cezasını ve nedenlerini açıklar şekilde gerekçeli olması zorunludur.
Disiplin kuruluna sevk edilen Partili, yazılı veya sözlü savunma hakkına sahiptir. Savunmaya çağırma, disiplin kurulu başkanlığınca yazı ile yapılır. Bu yazıda uygulanması istenen disiplin cezası ile bu cezanın istenmesine sebep olan fiil ve eylemler ile bu fiil ve eylemlerin Parti Tüzüğünün hangi maddesini ihlal ettiği açıkça gösterilir.
Savunma için süre, savunmaya çağrı belgesinin ilgiliye tebliği tarihinden başlamak üzere on beş gündür. Ancak, seçimlerde veya herkesin gözü önünde açıkça veya yayın yoluyla işlenen disiplin suçlarında bu süre yedi gündür. Savunma süresini geçirenler, haklarındaki iddiaları reddetmiş sayılırlar. Bu durumda, Disiplin Kurulu
Soruşturma dosyasındaki mevcut delil durumu ve kanaatine göre karar verir. Disiplin kurulları, üye tamsayısının en az üçte iki çoğunluğu ile toplanır ve hazır bulunanların salt çoğunluğuyla karar verir. Partiden kesin çıkarma cezaları için üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararı
gereklidir.
Disiplin işleriyle ilgili görüşme ve karar yasağı
MADDE 56 - Disiplin kurullarına sevk kararlarına ve kurullarca verilen cezalara karşı kongre ve Kurultaylarda kişi ve olay bazında görüşme yapılamaz, karar alınamaz. 58.madde hükmü saklıdır.
Üst disipline itiraz, asliye hukuk mahkemesine itiraz.
MADDE 57 - Disiplin kararlarının sonuç doğurması için kesinleşmiş olması gereklidir. İl disiplin kurulu kararlarına karşı, tebliğden itibaren 15 (on beş) gün içinde ilgili kişi veya il yönetim kurulu, Merkez Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. Grup disiplin kurulu kararlarına karşı da, aynı sürede, ilgili kişi ya da sevk eden taraf, Müşterek Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. İtirazı inceleyecek disiplin kurullarının, en geç 15 (on beş) gün içinde “uyarma ve kınama cezaları yönünden” verecekleri kararlar kesindir. Hakkında partiden veya gruptan “geçici veya kesin çıkarma cezası” verilen parti üyesi ise, bu cezaya karşı, disiplin kuruluna sevk eden organ veya merci veya disiplin kurulunun görev ve yetkisizliği veya alınan kararların Kanun’a, Parti Tüzüğüne ve genelgelerine şekil ve usul bakımından aykırı bulunduğu iddiasıyla yargıya başvurabilir. Yargıya itiraz, Parti itiraz yollarını tükettikten sonra, nihai karar niteliğindeki son karara karşı 30
(otuz) gün içinde nihai kararı veren merciin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesine yapılır. Mahkemenin 30 (otuz) gün içerisinde konu hakkında vereceği karar kesindir. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin kurulu kararı kesinleşir. Parti yetkili kurulları, Parti içi itiraz yolları kullanılmadığından veya asliye hukuk mahkemesince bozulmadığı için kesinleşmiş disiplin kurulu kararlarının uygulamasını geciktiremezler. Partiden kesin çıkarma kararı, üyenin kayıtlı bulunduğu veya depo üye olarak tutulduğu ilçede Parti kayıtlarından isminin silinmesi suretiyle yerine getirilir. Ceza türlerine göre af yetkisi, itibarın iadesi
MADDE 58 - İl kongrelerinde, o il disiplin kurulunca verilmiş ve kesinleşmiş “uyarma ve kınama” cezalarının, ceza türü bazında, tümüyle kaldırılması kararlaştırılabilir. Kurultaylarda da, tüm disiplin kurullarınca verilmiş ve kesinleşmiş “uyarma, kınama, geçici çıkarma ve kesin çıkarma” cezalarının, ceza türü bazında, tümüyle kaldırılması kararlaştırılabilir. İl kongreleri ya da Kurultay, bahsedilen kararları, üye tamsayısının onda birinin teklifi ve salt çoğunluğun kararı ile alır. İlçe kongrelerinin bu konuda görüşme yapma ve karar alma yetkisi yoktur.
Tedbirli sevk kararı
MADDE 59 - Partiden geçici veya kesin çıkarmayı gerektiren hâllerde, disiplin soruşturması yaptırmaya yetkili kurul, ilgili üyeyi tedbirli olarak disiplin kuruluna sevk edebilir. Tedbirli olarak sevk talebi, disiplin kurulu tarafından kendiliğinden incelenerek üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile onaylanır veya reddedilir.
Disiplin soruşturmasını yapmaya yetkili kurul, onaylamadığı tedbir kararını resen yeniden inceleyemez. Tedbir talebi onaylanmayan üye hakkındaki disiplin soruşturması devam eder ancak üye Partideki hak, görev ve yetkilerini kullanmaya devam eder. Disiplin kurulu tarafından tedbir talebi onaylanan kişi Partideki görevinden derhâl uzaklaştırılır. Ancak seçme ve seçilme hakkı devam eder. Tedbir talebine karşı Partili üye, üç gün içinde soruşturmayı yürüten disiplin kuruluna yeniden inceleme talebinde bulunabilir. Parti üyesinin yeniden inceleme talebi, disiplin kurulu tarafından en geç üç gün içinde olumlu veya olumsuz
olarak sonuçlandırılır. Yeniden inceleme talebi üzerine disiplin kurulunun vereceği karar, tedbirin soruşturmanın sonuna kadar uygulanması açısından kesindir.
Disiplin soruşturması sonunda verilecek karar ile geçici veya kesin çıkarma cezası kesinleşir. Disiplin kurulu tarafından ceza verilmemesi veya uyarma ve kınama cezası verilmesi halinde tedbir kararı, yeni bir karara gerek kalmadan kalkar ve hakkında tedbir kararı alınan partilinin bütün hakları geri verilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Parti Defterleri
Tutulacak defter ve kayıtlar
MADDE 60 - Her kademedeki Parti teşkilatları; üye başvuru defteri, karar defteri, gelen ve giden evrak kayıt defteri, gelir ve gider defteri ile demirbaş eşya defteri tutmak zorundadırlar. Tüm ilçe teşkilatları ve Üyelik Birimi bulunan diğer kademeler de ilave olarak birer “Üye kayıt defteri” tutarlar. Üye kayıt defteri Genel Merkez
ve illerde “ilçe esasına göre”, ilçelerde ise “mahalle ve köy esasına göre” tutulur. Gelen ve giden evrak, tarih ve numara sırasıyla gelen ve giden evrak kayıt defterine kaydedilir ve gelen evrakın asılları ile gönderilen evrakın örnekleri bu tarih ve numaralar altında dosyalarda saklanır. Parti adına elde edilen gelirlerin nereden/kimden alındığı ve yapılan giderlerin ne gibi işlere ve yerlere harcandığı, ilgili defterlere sıra ile ve belgeleri de belirtilerek kaydedilir.
Bütün defterlerin sayfaları ve kaç sayfadan ibaret oldukları teşkilatın bulunduğu yerdeki ilgili ilçe seçim kurulu başkanı tarafından mühürlenir ve tasdik edilir.
Partiye giriş işlemlerini gösteren üyelik başvuru formunun birer örneği ilçe kademesinde, alfabetik sıra esasına göre tasnif edilmiş olarak ayrı bir dosyada saklanır.
Parti teşkilatları ve kurullarınca tutulmasında fayda görülen diğer defterler genelgelerle belirlenir. Partinin bütçe ve kesin hesabının nasıl hazırlanıp kayıt altına alınacağına dair Genel Muhasiplikçe bir “muhasebe yönetmeliği” hazırlanır. Hazırlanan yönetmelik Genel İdare Kurulunca kabul edilerek Genel
Başkanlıkça yürürlüğe konur.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Mali Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Partinin Gelirleri
Gelirler ve kaynakları
MADDE 61 - Parti teşkilatları, Genel İdare Kurulunun Siyasi Partiler Kanunu’na göre alt ve üst sınırlarını belirleyeceği aşağıda belirtilen gelirleri kabul edebilirler:
a) Parti üyelerinden alınacak giriş ile üyelik aidatı.
b) Partili milletvekillerinden alınacak milletvekilliği aidatı.
c) Milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclis üyeliği ve il genel meclis üyeliği aday adaylarından
alınacak adaylık başvuru ücreti ve Parti kongre ve Kurultaylarında çeşitli organlara aday adayı olacaklardan alınacak katkı payları.
d) Parti yayınlarının satış bedelleri.
e) Parti defteri, makbuzu, basılı kâğıt ve mührü gibi zorunlu ihtiyaçlarının temini karşılığında alınacak bedeller.
f) Parti bayrağı, flaması, rozeti ve benzeri rumuzların satışından sağlanacak gelirler.
g) Parti tarafından tertiplenen etkinliklerden (konser vb.) sağlanacak gelirler.
h) Parti mal varlığından elde edilecek gelirler.
i) Siyasi Partiler Kanunu’nda belirlenen miktarı aşmayacak bağışlar.
j) Siyasi Partiler Kanunu’nun 110. maddesi uyarınca Parti’ye intikal edecek taşınır ve taşınmaz mallar ile doğmuş ve doğacak her türlü hak ve alacaklar.
k) Hazine yardımları.
k1. Yıllık hazine yardımının en az dörtte biri teşkilatların yıllık giderlerine ayrılır. Bu paydan kurulu ve faal olan teşkilatlara hangi miktarda yardım düşeceği, o yer teşkilatının aldığı oy, üye sayısı ve seçmen
sayısının genel içindeki payı eşit ağılıkta temel alınarak hesaplanır.
k2. Bu pay, Genel İdare Kurulunun belirleyeceği düzen ve takvim içerisinde yıl içine yayılarak ilgili teşkilatın hesabına gönderilir.
k3. Geleceğe dönük peşin kira ödemelerinde ilgili teşkilatın payı tek seferde gönderilebilir.
Parti üyeleri için hiçbir kademece ve hiçbir suretle “üye kimlik kartı” düzenlenmez ve ücret mukabili veya ücretsiz dağıtılamaz. Düzenlendiğine rastlanırsa kolluğa ihbar edilir. Ayrıca ilgili hakkında disiplin süreci
başlatılır. Belli bir gün ve etkinliğe mahsus yaka kartları yasak kapsamının dışındadır.
Parti mal varlığından elde edilecek gelirler dışındaki gelirlerden dolayı hiçbir surette vergi resim ve harç ödenmez.
Giriş ve üyelik aidatı
MADDE 62 - (Değişik: 18/8/2024) Her üye, aylık veya yıllık olarak üyelik aidatı ödemeyi Partiye girişinde kabul etmek ve ödemek zorundadır.
Partiye giriş aidatı 1000 (Bin) TL’dir. Aylık üyelik aidatının alt sınırı 100 (Yüz) TL, üst sınırı 10.000 (On Bin) TL’dir. Üyeler aidatlarını aylık ya da yıllık olarak ödeyebilirler.
Parti üyesi, vermeyi kabul ettiği aylık veya yıllık aidatın miktarını, Parti Tüzüğü’ne uygun olmak şartıyla kayıtlı bulunduğu teşkilat kademesi başkanlığına yazı ile bildirerek arttırabilir.
Milletvekili aidatı
MADDE 63 - Partiye mensup milletvekillerinin ödeyeceği aidat miktarı ve bu suretle toplanan paraların grup faaliyetlerine ve parti merkezine ayrılacak kısmı, TBMM Grubu kararıyla belirlenir. Ancak, bu miktarın yıllık tutarı, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını geçemez.
Grubu olmayan milletvekillerinin ödeyeceği aidat, yukarıdaki fıkrada belirtilen miktarın yarısını geçmemek kaydıyla Genel İdare Kurulunca tespit edilir.
Milletvekili aday adaylığı aidatı
MADDE 64 - Milletvekili aday adaylarından alınacak başvuru parası, milletvekili ödeneğinin net bir aylık tutarını aşmamak kaydıyla Genel İdare Kurulu tarafından belirlenir.
Satış bedelleri
MADDE 65 - Tüzüğün 61. Maddesinin (d),(e) ve (f) bentlerinde gösterilen satış bedelleri, Genel İdare Kurulunun kararı ile tespit edilir.
Bağışlar
MADDE 66 - Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları ile bunların üst kuruluşları, dernekler, vakıflar ve kooperatifler, özel kanunlarında yer alan hükümlerine uymak koşuluyla Parti’ye maddi yardım veya bağışta bulunabilirler. Bu maddi yardım veya bağışların kabulü, Genel İdare
Kurulu’nun bilgisi dâhilinde gerçekleştirilir.
Yukarıdaki fıkranın dışında kalan gerçek ve tüzel kişilerin her birinin, Parti’ye aynı yıl içerisinde Kanun’un Ek 6.maddesinde değinilen “yeniden değerleme” oranına göre belirlenmiş miktardan fazla ayni veya nakdi bağışta bulunması veya yayınları kullandırılması yasaktır.
Bağış veya bağışların bağışta bulunana veya yetkili temsilcisine veya vekiline ait olduğunun Parti’nin verdiği makbuzda açıkça belirtilmesi gerekir. Böyle bir belgeye dayanılmaksızın Partiye bağış kabul edilemez.
Parti yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, Türk uyrukluğunda olmayan gerçek ve tüzel kişilerden herhangi bir suretle ayni veya nakdi yardım ve bağış almaz.
Parti’nin adına açılmış banka hesaplarına yapılan bağışlar için ayrıca gelir makbuzu düzenlenmez.
Ticari faaliyet, kredi ve borç alma
MADDE 67 - Parti ticari faaliyette bulunmaz, kredi veya borç alamaz. Ancak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla Kanun’un 66. Maddesinin 1 ve 3. fıkralarında gösterilenler dışında kalan gerçek ve tüzel kişilerden kredili veya ipotek karşılığı mal satın alabilir.
Bu tür satın almalarda Genel İdare Kurulu’nun onayı olmak zorundadır.
Taşınmaz mal edinme
MADDE 68 - Parti, Genel Merkezi başta olmak üzere teşkilatlarının ikameti için, kullanım amacına elverişli taşınmazlar satın alabilir ya da inşa ettirebilir. Parti, amacına uygun olarak sahip olduğu bu nevi taşınmazlarından gelir sağlayabilir.
Gelirlerin sağlanmasındaki usul
MADDE 69 - Tüm gelirler Parti tüzelkişiliği adına elde edilir. Genel İdare Kurulu tarafından bastırılan ve zimmetle teşkilata gönderilen gelir makbuzlarının seri ve sıra numaralarına ait kayıtlar Genel Merkezde tutulur. Makbuzları teslim alanlar, GİK’e karşı mali sorumluluk taşırlar. Makbuzda ve dip koçanda aynı seri numarası bulunur ve gelirin türü ve miktarıyla, kimden sağlanmışsa adı-soyadı, adresi; makbuzu düzenleyenin sıfatı, adı- soyadı, imzası hem makbuzda hem dip koçanında yer alır. Dip koçanlar yasal süre boyunca saklanır. Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkındaki Kanun’un 13. Maddesinde yer alan ödeme hizmeti sağlayıcılar aracılığıyla yapılan tahsilatlar ile GSM operatörleri ve/veya iş ortakları aracılığıyla yapılan mobil tahsilatlar için ayrıca gelir makbuzu düzenlenmez.
Partinin resmî internet sayfasına konulacak bir uygulama üzerinden Partiye kredi kartı veya belirlenecek banka hesap numaraları üzerinden havale veya EFT yolu ile bağış veya aidat ödemesi yapılabilir. Kredi kartından yapılacak aidat ödemeleri, ilgili banka tarafından doğrudan Parti hesabına geçirilir. Kredi kartı veya havale yoluyla yapılacak bağışların usul ve esasları muhasebe yönetmeliğinde belirtilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Partinin Giderleri
Giderlerin yapılmasındaki usul
MADDE 70 - Partinin amaçlarına aykırı harcama yapılmaz. Tüm giderler Parti tüzel kişiliği adına yapılır. Parti, amacına ulaşmak için gerekli gördüğü siyasi faaliyetler kapsamında her türlü harcamayı yapabilir. Yapılacak faaliyetlerin yerinde olup olmadığına Genel İdare Kurulu karar verir. Her kademe Parti teşkilatı, bağlı bulunduğu üst kademeye, gelir ve giderleri hakkında, en geç altı ayda bir hesap vermekle yükümlüdür. Veresiye siyaset yapılmaz. Partinin Genel Merkez, il ve ilçe teşkilatlarındaki devir-teslimlerde Tüzüğün 67. maddesindeki istisnai durumlar hariç borç devredilemez. Harcamaların yetkili organ veya merciin kararına dayanması şarttır. Acil hallerin gerekli kıldığı harcamanın parti muhasebesine kaydedilebilmesi için, yetkili kurul kararı ile olura bağlanması gerekir. Ancak onaylanan bütçede öngörülmüş bulunmak şartıyla belli limiti aşmayan veya genel tarifeye bağlı giderler için ayrıca karar alınmasına gerek yoktur.
Parti, ücret mukabili geçici veya sürekli olarak çalıştırdığı kişilere ödediği ayni ve nakdi sağlık ve sosyal yardım giderleri ile amaçlarına ulaşmak için görevlendirdiği kişiler tarafından yapılan yurt içi ve yurt dışı seyahatlere ilişkin konaklama, yol masrafları ve diğer zorunlu harcamaları gider olarak kayıt edebilir. Parti, mal ve hizmet alım sözleşmelerinden kaynaklanan mahkeme kararları ile ilgili ödediği miktarı ve masraflarını da gider olarak kaydedebilir.
Her türlü israftan kaçınmak esastır. Çeşitli kurullardaki toplantılarda mal veya hizmet alımları veya değişik etkinlikler önerenler, kurula belli projeler sunanlar, önerileriyle ilgili mutlaka tahmini maliyet ve finansman/kaynak araştırması da ortaya koyarlar. Yeterli kaynak yoksa etkinliğe girişilmez. Para var diye de her
etkinlik yapılmaz. Fayda-maliyet analizi yapılarak, aynı paraya yapılabilecek daha faydalı etkinlik varsa o tercih edilir.
Karar verilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri açık ihale, kapalı zarf usulü ve yazılı ve sözlü olmak üzere doğrudan veya pazarlık usullerinden herhangi biri ile yapılabilir. Eşit şartlarda, aynı işi yapan Partimiz üyelerine öncelik tanınır. Harcamalar fatura veya fatura yerine geçen belgeler ile bu belgelerin temini mümkün olmazsa harcamanın doğruluğunu gösterecek muhtevaya sahip olmak şartıyla diğer belgelerle tevsik edilir. Kaybolma, yırtılma ve
yanma gibi mücbir sebeplerle aslının bulunamaması halinde, fatura ve fatura yerine geçen belgeler yerine bu belgeleri düzenleyenlerden alınacak tasdikli örnekleri kullanılabilir.
Mali sorumluluk
MADDE 71 - Partinin tüzelkişiliği adına sözleşme yapılmasına ve yükümlülük altına girilmesine ilişkin esaslar GİK tarafından tespit olunur. Parti Tüzüğüne göre Genel İdare Kurulu tarafından önceden yazılı yetki verilmediği veya sonradan bir kararla onaylanmadığı takdirde, Parti teşkilat kademelerinin yaptıkları hizmet
sözleşmeleri de dâhil her türlü sözleşme ve giriştikleri yükümlülüklerinden dolayı, Parti’nin tüzel kişiliği hiçbir surette sorumlu tutulamaz. Genel İdare Kurulu veya Genel Başkan veya Parti tüzelkişiliği aleyhine takipte bulunulamaz. Bu gibi durumlarda sorumluluk, sözleşmeyi yapan veya yükümlülük altına giren kişi veya kişilere ait olur.
Borç verme
MADDE 72 - Parti, üyelerine ve diğer gerçek ve tüzelkişilere hiçbir şekilde borç vermez.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Parti İçi Mali İşlemler
Parti bütçesi ve kesin hesabı
MADDE 73 - Partinin hesapları bilanço esasına göre düzenlenir.
Partinin, bağlı ilçelerini de kapsayacak şekilde il teşkilatları ayrı ayrı gelir tahminlerini ve gider miktarlarını gösteren bir “yıllık tahmini bütçe” hazırlarlar. Tahmini bütçeler, ilgili takvim yılından önceki Ekim ayı sonuna kadar Parti Genel Merkezine gönderilir. Bu bütçeler ile aynı süre içinde hazırlanacak Genel Merkez bütçesi, en geç ilgili takvim yılından önceki Aralık ayı sonuna kadar Parti Genel İdare Kurulunca incelenir ve karara bağlanır. Temsilcilik, İhtiyarî Merkez Kurullar ve yan kuruluşların ilk kuruluş giderleri atayan kurulca karşılanır. O yerlerde ayrıca muhasebe birimi olmaz. Yıllık tahmini bütçeleri ve gerçekleşen kesin hesapları da atayan kurul ya da sonradan bağlanmışlarsa, bağlandıkları il veya ilçe, değilse adreslerine bakılmaksızın Genel Merkez
hesaplarının ilgili kalemi içerisinde, alt kalem olarak gösterilir. Genel Merkez ve bağlı ilçeleri de kapsamak üzere il teşkilatları, her bütçe yılını izleyen Nisan ayı sonuna kadar, bir evvelki yıla ait uygulama sonuçlarını gösteren kesin hesaplarını hazırlarlar. İl teşkilatlarından gönderilenler ve Genel Merkeze ait olan kesin hesaplar, Genel İdare Kurulunca incelenerek karara bağlanır ve birleştirilir. Karara bağlanıp birleştirilmiş kesin hesap ile Genel Merkez ve bağlı ilçeler ve varsa temsilcilikleri de kapsayan iller teşkilatının kesin hesaplarının onaylı birer örneği, Genel Başkan tarafından, Haziran ayı sonuna
kadar Anayasa Mahkemesine ve bilgi için de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verilir. Partinin bütçesi, bilançosu, gelir ve gider cetvelleri ile kesin hesaplarının nasıl düzenleneceği “muhasebe yönetmeliğinde” gösterilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Çeşitli Hükümler
Olağan Kurultay süreçlerinde, kongresini yenilememiş kademelerin durumu
MADDE 74 – Birinci olağan Kurultay hariç, olağan Kurultaylar iki yıldan erken, üç yıldan geç yapılamaz. Arada olağanüstü Kurultay yapılmış olsa dahi bir önceki olağan Kurultay tarihi üzerinden 2(iki) yıl geçtikten sonra yapılacak Kurultaylar “olağan Kurultaylardır”. Olağan Kurultay kararı alındığında, Kurultayın “başlangıç tarihi” itibariyle, tüm kademelerin seçilmiş delegelikleri, olağan Kurultay yönünden askıya alınır ve GİK tarafından ilan edilen Kurultay takvimi çerçevesinde köy ve mahallelerden başlamak üzere, tabandan tavana doğru sırasıyla yenilenir. Anılan süreçte, süresi içerisinde delegesini belirlemeyen köy ve mahalleler ilçe kongresine, kongresini yapmayan ilçeler il kongresine, kongresini yapmayan iller de Kurultaya “seçilmiş delege” gönderemezler. Kurultay takvimi işlerken Kanunun 15.madde 6.fıkrasındaki mücbir sebep oluşup sürenin yetmeyeceği anlaşılırsa, olağanüstü Kurultayla Kanun’un gereği yerine getirilip, gerekirse kalan takvim güncellenerek, olağan Kurultay sürecine dönülebilir. * Mal bildiriminde bulunma yükümlülüğü olanlar ve bildirim usulü
MADDE 75 - Genel Başkanın bildirim vereceği merci Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’dır. Gerek duyulduğunda Genel İdare Kurulu’nun alacağı karar doğrultusunda parti yöneticilerinin Mal bildirimi Genel Başkanlık makamına teslim edilmek üzere alınır. Mal bildirimleri 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Kanunu’na tabidir. Yönetim kurulu başkan ve üyeliklerinde boşalma, yedekten çağırma, geçici yönetim
MADDE 76 – Ölüm, istifa veya Parti üyeliğinin düşmesi suretiyle yönetim kurulundan eksilen üyelikler için aynı kuşaktan en üst sırada olan yedek üye çağrılır. Aynı kuşaktan çağrılacak yedek üye kalmadığı durumlarda kurullar, aynı cinsiyetten sıradaki yedek üye ile tamamlanır. O da yoksa tamamlanmaz. Yedek üyelerle birlikte yönetim kurulunun salt çoğunluğu sağlanamıyorsa, kurul toptan işten el çektirilmiş sayılır ve Genel Başkan’ın teklifi, Genel İdare Kurulu’nun kararıyla geçici yönetim kurulu ataması yapılır. İl ve ilçelerde yönetim kurulu asıl ve yedek üyeliklerinde benzer bir boşalma olduğu hallerde de aynı yol izlenir. Atanacak geçici yönetim kurulları, Kanun’un 19 ve 20.maddelerindeki asgari sayıdan az olamaz. “Geçici yönetim”, süresinde (ilde 45, ilçede 30 gün içinde) kongreyi toplayamaz ise Genel İdare Kurulu kararı ile o yer dışından belirlenen 4 (dört) kişiden oluşan “kongre tertip komitesi” atanır ve o teşkilatta en geç aynı sürelerde kongreyi yapar. Ölüm, istifa veya parti üyeliğinin düşmesi nedeniyle başkanlığın boşalması hallerinde, yönetim kurulu
tarafından, yönetim kurulu üyeleri arasından yeni bir başkan gizli oyla seçilir ve olağan kongreye kadar kalan süreyi tamamlar.
Yüksek İstişare Kurulu
MADDE 77 - Yüksek İstişare Kurulu, Genel Başkanın önerdiği ve davet ettiği azami 40 (kırk) üyeden oluşur. Partinin genel politika ve faaliyetlerini, kurucu değer ve ilkeleri açısından izlemek, değerlendirmek ve alınması gereken tedbirler ile ilgili hazırlayacakları raporlarını belli aralıklarla Genel Başkana sunmak, ayrıca, Genel Başkanın teklif ettiği konuları da inceleyerek rapora bağlamak, Kurulun başlıca görevleridir. Kurula, siyasi tecrübe ve birikimini genç kuşaklara aktarmak isteyen, başarılı siyasi geçmişi ve hizmetleri ile halkın tanıdığı ve kendisi de halkı tanıyan, kadın ve erkek, “devlet insanı bilge siyasetçiler” davet edilir. Yüksek
İstişare Kurulu üyeleri, Partinin başka bir organına veya Genel ve Yerel seçimlerde herhangi bir organa “aday dayı” olmayacaklarını ilkesel olarak kabul ederler.
Kurulun yedek üye uygulaması yoktur. Üyeler, iki olağan Kurultay dönemi boyunca görev yapabilirler. Genel Başkan ister, üye de kabul ederse, görev bir dönem daha uzatılabilir. Kurulun eksilen üyelikleri aynı usulle tamamlanabilir/yenilenebilir. Yüksek İstişare Kurulu kendi çalışma yer, zaman ve usulünü kendi belirler. Oturum başkanlığı veya toplantı başkanlığı usulüyle çalışabilir. Raporlarını karşı görüşlerle beraber yazılı/imzalı olarak ve elden yalnızca Genel
Başkana sunar. Kurul adına sözlü ya da yazılı kamuoyu açıklaması yapılmaz. Yüksek İstişare Kurulu, Genel Başkan’ın, Başkanlık Divanı’nın veya GİK üyelerinin tamamlayıcı üye olarak katıldıkları müşterek toplantılar da yapabilir. Toplantılar, tamamlayıcı kurulla beraber oluşan toplam sayının salt çoğunluğuyla yapılabilir. Müşterek toplantılarda kararlar, aksi benimsenmezse açık oyla alınır. Karar yeter sayısı, katılanların salt çoğunluğudur. Üst üste üç olağan toplantıya mazeretsiz olarak katılmayan üye, görevinden istifa etmiş sayılır.
Parti Müfettişliği
MADDE 78 - Müfettişler, Genel Başkanın gerek gördüğünde görevlendireceği kişilerdir. Görev tanımları, Genel Başkanın talimatıyla belirlenir.
Siyasi Etik Kurulu
MADDE 79 - Partinin her kademedeki üyesi Parti içinde ve dışındaki davranışlarıyla Partiyi temsil eder. İnsan haklarına saygı ve nezaket esastır. Bu konularda, bir üyemizden, diğer üyelerimizin ya da üçüncü şahısların yazılı şikâyetlerini iletebileceği bir “Parti içi kurul” olarak Siyasi Etik Kurulu oluşturulur. Kurul, ihtiyari bir kuruldur. Genel Başkan tarafından atanan 4 (dört) üyeden oluşur. İletişim amacıyla kendi arasından bir başkan seçer. Eksilen üyelik aynı yöntemle tamamlanır. Genel Başkana bağlı olarak kapalı devre çalışır. Yedeği ve taşra teşkilatı yoktur. Kurul üyeleri şikâyet içerikleri ile ilgili hiçbir mecrada paylaşımda bulunamaz, yazılı veya sözlü beyanat veremezler. Şikâyet metinleri/mesajları suret veya fotokopi olarak çoğaltılamaz, geldiği ortam dışında
bir ortama aktarılamaz, evrak odası veya arşiv dışına çıkarılamaz ancak tasnif edilip özeti şifreli kaydedilebilir. Kayıt özetleri periyodik olarak Genel Başkana sunulur ve talimatına göre hareket edilir. Siyaset Akademisi, Parti içi eğitim merkezi, il kümeleri ve küme eğitimcileri
MADDE 80 – Siyaset Akademisi, ülke yönetimi için gerekli olan eğitimin verilebileceği, ileri donanım ve kadroya sahip, ihtisas daireleri şeklinde tasarlanmış, her biri birer “ana bilim dalı” gibi çalışan yapılardan oluşur. Parti içi eğitim merkezi ise, başta, yurt genelindeki sandık görevlilerimiz olmak üzere Parti faaliyetlerini ve çeşitli tanıtım kampanyalarını yürütecek yöneticilerimize/üyelerimize, ihtiyaç duyacakları bilgi ve becerileri kazandırmak üzere, sabit veya değişken adreslerde düzenlenecek seminer ve kursları kapsar. Küme eğitimcileri de, Parti içi eğitim merkezinin eğitim konularını/dokümanlarını, birbirine yakın illerden oluşturulacak il kümeleri arasında dolaşarak, yerinde “yüz yüze eğitimin avantajıyla” üyelerimize aktaran belli vasıflara sahip eğitimcilerdir. Anılan her üç birim de Genel Başkan tarafından atanan ve Eğitim, Ar-Ge, Ölçme ve Değerlendirme Başkanlığına bağlı olarak çalışan yan kuruluşlar kapsamındaki birer merkez kuruldur.
Tamamlayıcı üyelik
MADDE 81 – İşbu tüzükte geçen “tamamlayıcı üyelik” kavramı, değişik kurul toplantılarına diğer kurullar adına katılan üyeleri ifade eder. Tamamlayıcı üyelerin kimler olacağına kendi kurulları karar verir. Tamamlayıcı üyeler de katıldıkları toplantılarda eşit söz ve oy hakkına sahiptirler ancak bu durum onlara o kurulun üyelerinin tüm hak ve yetkilerini de kullanma hakkı vermez.
Yurt dışı temsilcilikleri
MADDE 82- Yurt dışı temsilcilikler, sorumlu Genel Başkan Yardımcısının teklifiyle, her ülkenin idari yapısı göz önünde bulundurularak, Genel İdare Kurulunca benimsenecek yerlerde, Genel Başkanın kararı ile oluşturulur. Bu yapılanma söz konusu ülkenin ulusal/yerel kanun ve düzenlemelerine uygun olmak durumundadır.
Yurt dışı temsilcilik kurulabilecek yabancı ülkeler; Almanya (Belin. Frankfurt, Münih, Köln, Stuttgart), Avusturya (Viyana), Azerbaycan (Bakü), Belçika (Brüksel), Bosna Hersek (Saraybosna), Bulgaristan (Filibe), Fransa (Lyon), Hollanda (Amsterdam, Lahey), Irak (Kerkük), İngiltere (Londra), İran (Tahran, Tebriz,
İsfahan), İtalya (Roma), İsveç (Stockholm), İsviçre (Zürih), Kazakistan (Almatı), K.K.T.C (Lefkoşe), Kırgızistan (Bişkek), Kosova (Pirizren), Macaristan Budapeşte), Makedonya (Üsküp), Özbekistan (Taşkent, Yesi), Rusya (Moskova, Kazan), Suriye (Halep, Şam), Türkmenistan (Aşkabat), Yunanistan (Gümülcine)
BEŞİNCİ KISIM
Geçici Hükümler
GEÇİCİ MADDE 1 - İşbu Tüzüğün 13.maddesinde bahsi geçen “çağrısız” toplantıda, anılan maddenin 5.fıkrasına göre yapılacak Kurucu Genel Başkan seçiminde, birden çok aday yoksa, seçim açık oylama usulü ile yapılabilir.
GEÇİCİ MADDE 2 - Kurucular Kurulu, çağrısız ilk toplantısından sonra, ilk Olağan Kurultay gerçekleşinceye kadarki sürede, Genel Başkan’ın çağrısıyla toplanır.
GEÇİCİ MADDE 3 - GİK oluştuğunda derhal Merkez Üyelik Birimi oluşturulup üyelik başvurularının kabulü ve karara bağlanmasına başlanır. İlk olarak Kurucuların üye kaydı gerçekleştirilir.
GEÇİCİ MADDE 4 - Genel Başkan, yetkisi dâhilinde bulunan kurullardan ve personelden gerek gördüklerinin atamasını gerçekleştirir. Acil ihtiyaç duyulan hizmet birimleri veya büroları oluşturup bağlı çalışacakları divan
üyesini belirler.
GEÇİCİ MADDE 5 - Ankara ili Çankaya ilçe teşkilatı kurularak, Parti’ye kaydolan üyeler, Çankaya ilçe teşkilatında “Genel Merkez depo üye” olarak biriktirilmeye başlanır.
GEÇİCİ MADDE 6 - Genel İdare Kurulu, Tüzüğün 36.maddesine göre derhal kurulmasını istediği il-ilçe teşkilatlarını belirler ve ilan eder.
GEÇİCİ MADDE 7 (Değişik: 7/7/2024) – Seçilmiş delegelerle yapılacak ilk Büyük Kurultaya kadar, il – ilçe kongrelerinde ve atama ile kurucu organlara seçileceklerin sayısı, tahsil durumu, kuşaklar kotası ve katkı payları konularıyla ilgili hususlarda Siyasi Partiler Kanunu ve Tüzük hükümlerinden hangisinin uygulanacağına karar
verme yetkisi Genel Başkan’a aittir. Örneğin; Genel Başkan, İl ve İlçe Başkan ve Yönetim Kurularının Siyasi Partiler Kanunun 19 ve 20. maddelerinde belirlenen asgari sayılarda olacağı hususunda karar alabilir veya bu konudaki yetkisini Teşkilat Başkanına da devredebilir. GEÇİCİ MADDE 8 -(Değişik: 18/8/2024) Bir ilçe adına depo üye olarak bekletilenlerin sayısı Tüzüğün 20.maddesinde başkan dahil o ilçe yönetim kurulu için öngörülen asıl ve yedek yönetim kurulu üye sayısı toplamına ulaştığından itibaren, üyelerin Teşkilat başkanlığı koordinesinde uygun zeminlerde istişare ederek öncelikle kendi aralarından bir kurucu ilçe başkanı önermeleri istenir. Teşkilat Başkanı, ilgili teşkilatı kurmak için, talipli veya önerilenlerin özgeçmişlerini, kendi görüşüyle beraber Genel Başkan’a sunar. Genel Başkan’ın “yetki belgesi” ile görevlendireceği kurucu il ve ilçe başkanları, kendilerine tanınan sürede yönetimlerini oluşturarak atanmak üzere Teşkilat Başkanlığı’na sunarlar. Bu listeler aynen veya değiştirilerek atama gerçekleştirilir. Atananların, ekleriyle beraber kuruluşu Sivil Toplum ve Halkla İlişkiler Müdürlüklerine bildirip “alındı belgesi” almasıyla “kuruluş” tamamlanmış olur.
GEÇİCİ MADDE 9 Sondaki imzaların bulunduğu bölüm de dâhil tüm sayfalarına sayfa numarası verilmiş 86 esas, 9 geçici maddeden oluşan 84 sayfalık Parti Tüzüğü ve 13 sayfadan ibaret Parti Programı tüm Kurucular tarafından okunarak imzalanmıştır.
ALTINCI KISIM
Son Hükümler
Tüzel kişiliğin sona ermesi
MADDE 83 - Parti'nin tüzel kişiliğine son verilmesine ancak Kurultay tarafından karar verilebilir. Bu karar gizli oyla alınır. Kapanma kararının görüşülmesinin gündeme alınabilmesi için üye tamsayısının salt çoğunluğunun yazılı teklifi gerekir. Bu konudaki toplanma yeter sayısı, ilk çağrıda üye tamsayısının ¾’ü, ikinci çağrıda 2/3’ü, karar yeter sayısı ise toplanma yeter sayılarının salt çoğunluğudur. Tüzel kişiliğin sonlanması kararı Genel
Başkan tarafından derhal TBMM Başkanlığı’na, Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’na ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirilir.
Tüzel kişiliğine son verilen Partinin mallarının tasfiye şekli, Kurultay kararında belirlenir.
Hüküm bulunan ve bulunmayan haller
MADDE 84 - İşbu Tüzükte özel hüküm bulunan hallerde genel hükümlere gidilmez. Herhangi bir kademe ya da konu başlığında uygulamada açıklık/eksiklik duyulursa çözüm öncelikle Tüzüğün benzer kademe ya da konulardaki emsal hükümlerinde aranır. Yetmezse, herhangi bir uygulama yapılmadan kademe sırasına uyularak bir üst kademe veya Genel Merkezden görüş istenir. Kurucular Kurulu birinci olağan Kurultaya kadar her aşamada, Tüzüğün uygulanmasında karşılaşılan boşluk ve aksaklıkları giderecek değişiklikleri yapmaya yetkilidir.
Tüzükte hüküm bulunmayan hallerde öncelikle Siyasi Partiler Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve diğer seçim kanunlarına, yine olmazsa Dernekler Kanunu’na başvurulabilir.
Yürürlük
MADDE 85 - Bu Tüzük Parti tüzel kişilik kazandığı anda yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 86 - Bu Tüzük hükümlerini Genel İdare Kurulu yürütür.